10 میلیون نفر روش مستقیم آزادسازی را انتخاب کردند
دارندگان سهام عدالت که قصد فروش سهام خود را دارند، می‌توانند از 6 خرداد به شعب بانکها که قبلا حساب بانکی داشته‌اند و شماره شبای آنها به سازمان خصوصی سازی اعلام شده مراجعه و با تکمیل فرم‌های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش بخشی از سهام عدالت خود اقدام کنند. همچنین بر اساس اعلام شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) از تاریخ 10 خرداد 99 بانکها از طریق کارگزاریهای خود و یا کارگزاریهای طرف قرارداد به تدریج نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصل را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز خواهند کرد. توصیه کارشناسان، مسئولان سازمان خصوصی سازی و وزیر اقتصاد به حفظ این سهام و عدم فروش آن است. بر اساس گزارش ها تا کنون از حدود 49 میلیون سهامدار عدالت، 10میلیون نفر روش مستقیم آزادسازی را انتخاب کرده اند که با فروش 30 درصد آن مبلغ تعیین شده ظرف چند روز به حساب مشمولان واریز خواهد شد. طبق نرخ‌های بازار هر یک میلیون تومان سهام عدالت بیش از 10 برابر شده و ارزش سهام 532 هزار تومانی هم به همین نسبت افزایش یافته است.
۹ اردیبهشت بود که مقام معظم رهبری ابلاغیه "آزادسازی" سهام عدالت را صادر کردند. در این راستا از ۱۰ اردیبهشت ماه به مشمولان سهام عدالت فرصت داده شده تا چنانچه قصد دارند سهام خود را به صورت مستقیم مدیریت کنند، با مراجعه به سامانه سهام عدالت به نشانی SAMANESE.IR، مدیریت مستقیم را انتخاب کنند.
روش مستقیم و غیرمستقیم
مشمولان باید توجه داشته باشند که درصورت انتخاب آزادسازی به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه به سهامدار سهام عدالت، تخصیص و انتقال خواهد یافت. به عبارت دیگر، به میزان سهام تخصیص یافته به هر فرد در شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص خواهد یافت. علاوه بر آن این دسته از مشمولین سهام عدالت، به ازای سهام شرکتهای غیربورسی سرمایه‌پذیر سهام عدالت، سهام شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی را نیز دریافت خواهند کرد.
در این حالت مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص یافته به عهده سهامداربوده و در راستای حفظ ارزش سهام تخصیص یافته، قابلیت نقل و انتقال سهام مزبور به غیر و فروش آن بر اساس محدودیت های زمانی و مقداری تعیین شده توسط شورای عالی بورس صورت خواهد گرفت. همچنین مطابق قانون تجارت افراد سهامدار محسوب شده و از مزایای سهام تخصیص یافته از جمله سود و امثال آن بهره مند خواهند شد.
سهامداران می توانند دو ماه پس از تاریخ انتخاب روش مذکور با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به نشانی sejam.ir از تعداد سهام تخصیص یافته نزد شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت مطلع شوند. بهره مندی از خدمات قابل ارائه از جمله ایجاد امکان معامله پذیری سهام تخصیص یافته در آینده منوط به مراجعه به سامانه سجام، ثبت نام و احراز هویت غیرحضوری در مراکز تعیین شده است.
همچنین افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند، سهام شرکتهای بورسی تخصیص یافته روی کد بورسی خودشان منتقل می شود. این افراد از بابت سهام شرکتهای غیربورسی، سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی هم خواهند بود. درصورت انتخاب آزاد سازی به روش غیر مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت، از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و سهامدار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت. در این روش سود یا زیان قابل تخصیص به سهامدار براساس نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی تعیین و تخصیص پیدا خواهد کرد. با این تفویض اختیار، سهام شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت متعلق به سهامدار توسط شرکت های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد.
اما افرادی که روش غیرمستقیم را انتخاب می کنند، سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی خواهند بود. قرار است شرکتهای سرمایه گذاری استانی در بازار سرمایه پذیرش شوند و سهام این شرکتها خرید و فروش واقع شود. بنابراین این افراد می توانند نسبت به فروش سهام خود در شرکتهای سرمایه گذاری استانی اقدام کنند.
درمورد اینکه چه تضمینی وجود دارد که در روش غیرمستقیم شرکتهای استانی دارایی سهامدار را حفظ و افزایش دهند، باید گفت این موضوع به نحوه عملکرد و میزان موفقیت یا عدم موفقیت مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در مدیریت دارایی های تخصیص یافته بستگی دارد.
اخذ کد بورسی ضروری است؟
اما آنچه که در این میان اهمیت دارد، کد بورسی مشول است. سهامداران چه روش مستقیم و چه روش غیرمستقیم را انتخاب کنند، نیازمند کد بورسی هستند اما برای اخذ این کد، فعلا نیاز نیست اقدامی انجام دهند.
طبق تصمیماتی که در شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار گرفته شده است، هیچ یک از خدمات مربوط به مشمولین سهام عدالت نیاز به مراجعه حضوری نخواهد داشت. چنانچه افراد شماره تلفن همراه و حساب بانکی خود را در سامانه سهام عدالت سازمان خصوصی سازی (samanese.ir) وارد کرده باشند، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به صورت خودکار برای همه مشمولان سهام عدالت کد بورسی صادر خواهد کرد و نیازی به مراجعه حضوری به هیچ جایی نخواهند داشت.
درواقع مشمولان سهام عدالت باید توجه داشته باشند که در این مرحله نیازی به اخذ کد بورسی برای سهامداران وجود ندارد. افرادی که کد بورسی دارند نیز نیازی نیست که در حال حاضر اقدام خاصی انجام دهند. بعد از اتمام مهلت اعلام شده برای انتخاب روش آزاد سازی، در صورت نیاز به اقدام خاص، از سوی مراجع ذیربط به سهامداران اطلاع داده خواهد شد.
بنابراین در حال حاضر نیازی به مراجعه جهت دریافت کد بورسی نیست. بنا بر دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی برای کلیه سهامداران سهام عدالت کد بورسی صادر می‌شود و جزییات آن اعلام خواهد شد.
نگهداری بلند مدت سهام عدالت به صرفه تر از فروش
حسین فهیمی، سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت با بیان اینکه، نگهداری بلند مدت سهام عدالت به صرفه تر از فروش آن است، گفت: «سهام عدالت برای فروختن نیست بلکه برای نگهداری بلند مدت است و این امکان فروش به معنای تشویق افراد به فروش نیست بلکه امکانی برای افراد است و این مزیت فروش همیشه وجود خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه، تا سقف 30 درصد پرتفو امکان سفارش گذاری وجود دارد، گفت: «از تاریخ 10 خرداد اجرای عملیات فروش از سوی کارگزاریهای وابسته به بانکها انجام خواهد شد. بعد از چند روز که فروش از سوی کارگزاری انجام شد مبلغ مربوطه از طریق حساب دریافت شده از سوی بانک در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت.»
سخنگوی ستاد آزاد سازی سهام عدالت گفت: «بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور هم به سازوکار فروش و عرضه سهام عدالت اضافه شده است تا فرایند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد.»
این مقام مسئول با اشاره به تعیین تکلیف شرکتهای سرمایه گذاری سهام عدالت استانی گفت: «بعد از انجام فرایند افزایش سرمایه این شرکتها به تناسب شرایط وارد بازار بورس یا فرابورس خواهند شد. در نهایت این شرکتها نیز بدون محدودیت امکان معامله خواهند داشت.»
وی افزود: «وضعیت نماد این شرکتها تا حدودی شبیه ای تی اف خواهد بود اما ساختار حقوقی آنها با ETF ها به صورت کلی متفاوت است.»
به گفه فهیمی، افرادی که روش مستقیم را انتخاب میکنند 36 شرکت سهام عدالت در سیستم معاملاتی شان قرار میگیرد اما افرادی که در روش غیر مستقیم قرار میگیرند تنها یک شرکت سرمایه گذاری استانی در پرتفوی آنها لحاظ می‌شود.
سخنگوی ستاد راهبری آزاد سازی سهام عدالت گفت: «این سهام از 10 خرداد به بعد بر اساس شرایط بازار به صورت یک جا و یا به صورت تدریجی از طریق کارگزاری و با رعایت مصالح مشمولان سهام عدالت به فروش خواهد رفت.»
روش مستقیم و غیرمستقیم
مشمولان باید توجه داشته باشند که درصورت انتخاب آزادسازی به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه به سهامدار سهام عدالت، تخصیص و انتقال خواهد یافت. به عبارت دیگر، به میزان سهام تخصیص یافته به هر فرد در شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص خواهد یافت. علاوه بر آن این دسته از مشمولین سهام عدالت، به ازای سهام شرکتهای غیربورسی سرمایه‌پذیر سهام عدالت، سهام شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی را نیز دریافت خواهند کرد.
در این حالت مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص یافته به عهده سهامداربوده و در راستای حفظ ارزش سهام تخصیص یافته، قابلیت نقل و انتقال سهام مزبور به غیر و فروش آن بر اساس محدودیت های زمانی و مقداری تعیین شده توسط شورای عالی بورس صورت خواهد گرفت. همچنین مطابق قانون تجارت افراد سهامدار محسوب شده و از مزایای سهام تخصیص یافته از جمله سود و امثال آن بهره مند خواهند شد.
سهامداران می توانند دو ماه پس از تاریخ انتخاب روش مذکور با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به نشانی sejam.ir از تعداد سهام تخصیص یافته نزد شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت مطلع شوند. بهره مندی از خدمات قابل ارائه از جمله ایجاد امکان معامله پذیری سهام تخصیص یافته در آینده منوط به مراجعه به سامانه سجام، ثبت نام و احراز هویت غیرحضوری در مراکز تعیین شده است.
همچنین افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند، سهام شرکتهای بورسی تخصیص یافته روی کد بورسی خودشان منتقل می شود. این افراد از بابت سهام شرکتهای غیربورسی، سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی هم خواهند بود. درصورت انتخاب آزاد سازی به روش غیر مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت، از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و سهامدار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت. در این روش سود یا زیان قابل تخصیص به سهامدار براساس نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی تعیین و تخصیص پیدا خواهد کرد. با این تفویض اختیار، سهام شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت متعلق به سهامدار توسط شرکت های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد.
اما افرادی که روش غیرمستقیم را انتخاب می کنند، سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی خواهند بود. قرار است شرکتهای سرمایه گذاری استانی در بازار سرمایه پذیرش شوند و سهام این شرکتها خرید و فروش واقع شود. بنابراین این افراد می توانند نسبت به فروش سهام خود در شرکتهای سرمایه گذاری استانی اقدام کنند.
درمورد اینکه چه تضمینی وجود دارد که در روش غیرمستقیم شرکتهای استانی دارایی سهامدار را حفظ و افزایش دهند، باید گفت این موضوع به نحوه عملکرد و میزان موفقیت یا عدم موفقیت مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در مدیریت دارایی های تخصیص یافته بستگی دارد.
اخذ کد بورسی ضروری است؟
اما آنچه که در این میان اهمیت دارد، کد بورسی مشول است. سهامداران چه روش مستقیم و چه روش غیرمستقیم را انتخاب کنند، نیازمند کد بورسی هستند اما برای اخذ این کد، فعلا نیاز نیست اقدامی انجام دهند.
طبق تصمیماتی که در شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار گرفته شده است، هیچ یک از خدمات مربوط به مشمولین سهام عدالت نیاز به مراجعه حضوری نخواهد داشت. چنانچه افراد شماره تلفن همراه و حساب بانکی خود را در سامانه سهام عدالت سازمان خصوصی سازی (samanese.ir) وارد کرده باشند، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به صورت خودکار برای همه مشمولان سهام عدالت کد بورسی صادر خواهد کرد و نیازی به مراجعه حضوری به هیچ جایی نخواهند داشت.
درواقع مشمولان سهام عدالت باید توجه داشته باشند که در این مرحله نیازی به اخذ کد بورسی برای سهامداران وجود ندارد. افرادی که کد بورسی دارند نیز نیازی نیست که در حال حاضر اقدام خاصی انجام دهند. بعد از اتمام مهلت اعلام شده برای انتخاب روش آزاد سازی، در صورت نیاز به اقدام خاص، از سوی مراجع ذیربط به سهامداران اطلاع داده خواهد شد.
بنابراین در حال حاضر نیازی به مراجعه جهت دریافت کد بورسی نیست. بنا بر دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی برای کلیه سهامداران سهام عدالت کد بورسی صادر می‌شود و جزییات آن اعلام خواهد شد.
نگهداری بلند مدت سهام عدالت به صرفه تر از فروش
حسین فهیمی، سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت با بیان اینکه، نگهداری بلند مدت سهام عدالت به صرفه تر از فروش آن است، گفت: «سهام عدالت برای فروختن نیست بلکه برای نگهداری بلند مدت است و این امکان فروش به معنای تشویق افراد به فروش نیست بلکه امکانی برای افراد است و این مزیت فروش همیشه وجود خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه، تا سقف 30 درصد پرتفو امکان سفارش گذاری وجود دارد، گفت: «از تاریخ 10 خرداد اجرای عملیات فروش از سوی کارگزاریهای وابسته به بانکها انجام خواهد شد. بعد از چند روز که فروش از سوی کارگزاری انجام شد مبلغ مربوطه از طریق حساب دریافت شده از سوی بانک در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت.»
سخنگوی ستاد آزاد سازی سهام عدالت گفت: «بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور هم به سازوکار فروش و عرضه سهام عدالت اضافه شده است تا فرایند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد.»
این مقام مسئول با اشاره به تعیین تکلیف شرکتهای سرمایه گذاری سهام عدالت استانی گفت: «بعد از انجام فرایند افزایش سرمایه این شرکتها به تناسب شرایط وارد بازار بورس یا فرابورس خواهند شد. در نهایت این شرکتها نیز بدون محدودیت امکان معامله خواهند داشت.»
وی افزود: «وضعیت نماد این شرکتها تا حدودی شبیه ای تی اف خواهد بود اما ساختار حقوقی آنها با ETF ها به صورت کلی متفاوت است.»
به گفه فهیمی، افرادی که روش مستقیم را انتخاب میکنند 36 شرکت سهام عدالت در سیستم معاملاتی شان قرار میگیرد اما افرادی که در روش غیر مستقیم قرار میگیرند تنها یک شرکت سرمایه گذاری استانی در پرتفوی آنها لحاظ می‌شود.
سخنگوی ستاد راهبری آزاد سازی سهام عدالت گفت: «این سهام از 10 خرداد به بعد بر اساس شرایط بازار به صورت یک جا و یا به صورت تدریجی از طریق کارگزاری و با رعایت مصالح مشمولان سهام عدالت به فروش خواهد رفت.»
