امروز ۰۱ آذر ۱۴۰۳
۰۹۱۲۲۹۶۷۸۳۹
امروز ۰۱ آذر ۱۴۰۳
۰۹۱۲۲۹۶۷۸۳۹

آشنایی با مفاهیم فورس‌ماژور و هاردشیپ در قراردادها

اصل «لزوم قراردادها» در همه نظام‌های حقوقی پذیرفته شده است. این اصل از آثار اصل «حاکمیت اراده» است که براساس آن هیچ یک از طرفین نمی‌توانند از اجرای تعهدات قراردادی که برعهده گرفته‌اند، خودداری کنند همچنین هیچ یک از آنها نمی‌توانند بدون رضایت و موافقت دیگری، مفاد قرارداد را تغییر دهد. حتی قانونگذار یا دادرس نیز حق تعدیل قرارداد و تغییر مفاد آن را ندارند.

مفاهیم هاردشیپ و فورس‌ماژور، استثنایی بر اصل «لزوم وفای به عهد» است. این شروط در موقعیت‌هایی اعمال می‌شوند که در آن، شرایط موجود در زمان اجرای قرارداد، تغییر زیادی کرده است. به نحوی که در زمان انعقاد قرارداد بین طرفین شرایط این‌گونه نبوده یا از آنچه که طرفین انتظار داشتند بسیار متفاوت بوده است. این موضوع در قراردادهای بین المللی بیشتر مشاهده می‌شود.

با وجود وجوه تشابه میان فورس‌ماژور و هاردشیپ، تفاوت‌های قابل ملاحضه‌ای نیز میان آنها وجود دارد. در بعضی مواقع حوادث غیرمنتظره و پیش‌بینی‌نشده باعث بر هم خوردن تعادل و توازن اقتصادی قرارداد می‌شود. به‌گونه‌ای که اجرای کامل مفاد قرارداد باعث سود بادآورده برای یک طرف و ورشکستگی طرف دیگر می‌شود. به عبارت دیگر اجرای تعهد با دشواری روبه‌رو می‌شود.

به همین علت طرفین در چنین قراردادهایی ترجیح می‌دهند قبلاَ تکلیف این وضعیت را مشخص سازند. شرط هاردشیپ یا مذاکره مجدد از جمله این‌گونه پیش‌بینی‌ها است. اما گاهی در نتیجـه بـروز حادثه‌های ناگهانی و غیر قابل کنترل كه قابل انتساب به متعهد نباشد، اجرای تعهد كاملاً غیرممكن می‌شود. برای چنین اتفاقاتی شرط فورس‌ماژور پیش‌بینی می‌شود.

 

 مفهوم هاردشیب یا مذاکره مجدد

هاردشیپ در اصطلاح حقوقی، شرطی است که براساس آن، در صورتی که شرایط اولیه قرارداد که مبنای توافق طرفین بوده است، دگرگون شود، به‌گونه‌ای که تعادل قراردادی دچار اختلال شود، طرفین می‌توانند جهت تحمل‌پذیر شدن فشار نامتعارف ایجادشده برای یکی از آنان، بازبینی در عقد را درخواست کنند.

اصولاً هر شخصی سعی می‌کند که تمامی شرایط قرارداد و همچنین نفع و زیان احتمالی آن را در نظر بگیرد و سپس مبادرت به انعقاد قرارداد کند. علیرغم تمامی پیش‌بینی‌ها، باز ممکن است در طول مدت اجرای قرارداد، اوضاع و احوال تغییر زیادی کند، به نحوی که اگر یکی از طرفین قرارداد از این وضعیت اطلاع می‌داشت از انعقاد قرارداد خودداری می‌کرد. بنابراین زیان‌دیده می‌تواند در صورت وقوع حوادث غیرقابل پیش‌بینی، طرف مقابل را به مذاکره مجدد دعوت کند. در غیر این صورت حق مراجعه به دادگاه را دارد.

معتقدان به هاردشیپ و سایر نظریات مشابه مدعی هستند که در صورت به‌وجود آمدن چنین وضعیتی باید شرایط قرارداد متعادل شود یا اینکه زیان‌دیده بتواند قرارداد را فسخ کند. با این حال این شرط باید به‌گونه‌ای در قرارداد تنظیم شود که منجر به سوءاستفاده طرفین نشود.

 

 شرایط تحقق هاردشیپ

دگرگونی اساسی در اوضاع و احوال و تعهدات طرفین: از مهمترین شرایط لازم جهت بازبینی قرارداد، دگرگونی اساسی در اوضاع و احوال و وضعیت تعهدات طرفین قرارداد است. اوضاع و احوال پس از وقوع حادثه باید به‌گونه‌ای باشد که تعادل اقتصادی قرارداد به شدت بر هم خورده و اجرای عقد برای یکی از طرفین، با هزینه زیاد و غیرقابل تصور همراه باشد.

غیرقابل پیش بینی بودن وقوع حادثه: حادثه به‌‌وجودآمده باید در زمان انعقاد قرارداد غیرقابل پیش‌بینی باشد، درغیر این صورت «هاردشیپ» محقق نمی‌شود.

غیرقابل کنترل بودن وقوع حادثه: حادثه به‌وجودآمده باید خارج از کنترل طرف زیان‌دیده باشد. در صورتی که طرف زیان‌دیده می‌توانسته حادثه را کنترل کند، نمی‌تواند به هاردشیپ استناد کند.

عدم مسئولیت زیان‌دیده: براساس این شرط طرف زیان‌دیده نباید مسئولیت خطر ناشی از حادثه به‌وجودآمده را برعهده گرفته باشد، در غیر این صورت نمی‌تواند به هاردشیپ استناد کند.

 

 مفهوم فورس ماژور

قوه قاهره یا فورس‌ماژور عبارت است از واقعه غیرقابل پیش‌بینی که طرفین مداخله‌ای در بروز آن ندارند. مثل نیروهای طبیعی از قبیل سیل، زلزله، آتش‌سوزی و جنگ که موجب تعطیلی بانک‌ها یا بازارها می‌شود.

بنابراین برای تحقق فورس‌ماژور وجود عناصری ضروری اسـت. اولا حادثه‌ای رخ دهد كه دارای سه شرط خارجی بودن، غیرقابل پیش‌بینی‌بودن و غیرقابل اجتناب بودن باشد. دوما این حادثه مانعی در اجرای تعهد برای متعهد ایجاد کرده و اجرای آن را غیرممکن کند.

مهمترین اثری كه برای فورس‌ماژور پذیرفته شده است، خاتمه یافتن قـرارداد و انحلال آن است. اما با این حال در رویه بین‌المللی در صورت وقوع فورس‌ماژور، قرارداد در طـول دوران فورس‌ماژور یا مدت زمان ویژه‌ای معلق می‌ماند. اما در صورتی كه فورس‌ماژور دایمی باشد یا پس ازمدت‌زمان تعیین‌شده ادامه پیدا کند، طرفین حق خاتمه قرارداد را خواهند داشت. اما درصورتی كه قبل از اتمام زمان تعیین‌شـده فـورس‌ماژور متوقـف شـود، قرارداد احیا می‌شود.

هاردشیپ ناظر بر دشوار شدن اجرای تعهد و فورس‌ماژور ناظر بر غیرممكن شـدن اجرای تعهد است. به عبارت دیگر تغییر اوضاع و احوال در قرارداد دو اثر دارد. یا اجرای قرارداد را غیرممكن می‌سازد یا ایـنکه آن را دشوار و پرهزینه می‌کند. در حالت نخست با فورس‌ماژور و در حالت دوم بـا وضعیت هاردشـیپ مواجه هستیم.

هدف از شرط هاردشیپ، تغییر تعهدات قراردادی است. درحالی كه هدف پیش‌بینی شرط فورس‌ماژور معافیت از اجرای تعهد قراردادی است. به عبارت دیگر طرفین می‌خواهند با پیش‌بینی هاردشیپ تعهدات قراردادی خود را با توجه به شرایط جدید تغییر یا تعدیل دهند. اما در وضعیت فورس‌ماژور به این علت كه امكان اجرای قرارداد وجود ندارد، طرفین قصد معافیت از اجرای قرارداد را دارند.

تفاوت مهم دیگر، تفاوت در اثر این دو شرط است. اثر پیش‌بینی شرط هاردشـیپ، مذاكره مجدد طرفین و تعدیل شرایط و در نهایت استمرار رابطه قراردادی است. اما اثر فورس‌ماژور انحلال قرارداد و در مواردی معافیت از اجرای تعهد است. در واقع در وضعیت هاردشیپ به دلیل اینکه اجرای قرارداد غیرممكن نشده و صرفاً اجرای تعهد قراردادی دشوار و پرهزینه شده است، بهترین اثر پذیرش تعدیل قرارداد است. این اثر با هدف هاردشیپ که عبارت است از منطبق كردن قرارداد با خواست جدید طرفین و سازگاری آن بـا واقعیات تجاری انطباق بیشتری دارد.

تنها در مواردی كه امكان تعدیل قرارداد وجود ندارد یا تعدیل قرارداد نیز منجر به جبران ضرر واردشده نمی‌شود، قرارداد باید فسخ شود. اما در وضعیت فورس‌ماژور به دلیل غیرممكن شدن اجرای قرارداد، تنها انحلال قرارداد و در مواردی تعلیق آن موجه به نظر می‌رسد. در واقع در مواردی كه به علت فورس ماژور اجـرای قـرارداد به طور دایم غیرممکن می‌شود، موجب انحلال قرارداد خواهد شد و هرگاه بروز حادثه كه موجب عدم امكان اجرای تعهد شده، مـوقتی باشـد، فورس‌ماژور موجب تعلیق قرارداد است و تعدیل قرارداد از آثار این وضعیت به شمار نمی‌رود.


املاک صنعتی پایتخت

املاک صنعتی پایتخت جامعترین مرکز اطلاعات املاک درکشور

جاده مخصوص کرج (لشگری) ، جاده قدیم کرج (فتح) ، مرکز شهر ، غرب تهران

خرید و فروش ، رهن و اجاره انواع ملک شامل :

انبار ، سالن ، سوله ، کارگاه ، کارخانه ، اداری ، تجاری

انبار ، کالاهای تجاری ، بازرگانی ، انبارهای عمومی و اختصاصی

انبارهای مواد غذایی ، آرایشی بهداشتی ، دارویی ، فروشگاههای اینترنتی

کارخانجات تولیدی ، غذایی ، دارویی ، صنعتی ، شیمیایی

مطبخ ، کترینگ آشپزخانه صنعتی ، رستوران ، تالار و باغ تالار ، باغ و باغچه

تجاری ، مغازه ، پاساژ ، تعمیرگاه مجاز ، نمایندگی ، کارواش ، گاراژ

اداری ، دفترکار ، سالن فیلمبرداری ، کنفرانس ، همایش

انبار روباز ، انبار سنگ ، کاشی ، سرامیک ، مصالح و آهن آلات ، دپوی خودرو

زمینهای کشاورزی و صنعتی …

www.paytakhtmelk.ir

www.sulesara.ir

۰۲۱۶۶۱۸۸۸۵۳ – ۰۲۱۴۴۵۲۲۰۵۷

۰۹۱۲۲۹۶۷۸۳۹ افشار

نیازمند املاک اداری ، تجاری ، صنعتی شما :

جهت رهن و اجاره یا خرید و فروش در جاده مخصوص کرج ، جاده قدیم کرج ، مرکز شهر و غرب تهران هستیم.

(درصورت تمایل فایل فروش یا اجاره ملکتان تماس حاصل نموده یا مشخصات را به شماره 09122967839 واتساپ یا تلگرام نمایید)

 

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال