سومین روز افت دلار
شاخص ارز روز گذشته، سومین افت متوالی خود را تجربه کرد. قیمت هر نرخ دلار در معاملات دیروز با کاهش حدود 300 تومانی نسبت به شنبه به 13 هزار و 50 تومان و در آستانه ورود به کانال 12 هزار تومانی قرار گرفت. پس از این فعل و انفعالات، قیمت ها در معاملات روز گذشته به سطحی برگشت که پیش از تنشها وجود داشت و به این ترتیب میتوان گفت بخشی از هیجانات سیاسی تخلیه شده است. برخی از معاملهگران عنوان می کنند که تاکتیکهای جدید بانک مرکزی موجب شده شوکهای روانی نتوانند فضای بازار ارز را بهصورت جدی تحت تاثیر قرار دهند. رییس کل بانک مرکزی انتهای هفته گذشته اظهاراتی را مطرح کرد که بر اساس آن می توان استنباط کرد که رویه بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز تغییر کرده است.
با وجود اینکه برخی کارشناسان پیشبینی میکردند که بازار ارز در مدت اخیر تحت تاثیر اتفاقات روی داده در صحنه خارجی با افزایش قابل توجه روبرو شود، این بازار مقاومت بسیار خوبی در مقابل حوادث نشان داد و کمترین تاثیر را از آنها پذیرفت. بازار ارز در ۱۰ روز گذشته کمترین میزان افزایش قیمتها را داشت و حتی در روزهای اخیر هم قیمتها در این بازار کاهش یافت. در این خصوص دلایل متعددی از سوی فعالان بازار ارائه می شود که کاهش نرخ حواله درهم و از همه مهمتر مدیریت بازارساز از مهمترین دلایل آن است.
راهکارهای مدیریت بازار ارز
یکی از چالش های بانک مرکزی در دوره نوسانات ارزی، تزریق ارز به بازار برای مدیریت قیمت ها بود. این رویه غلط و پرهزینه خسارتهای زیادی به کشور تحمیل کرد. بازارساز با اصلاح این رویه درصدد است که به جای کنترل قیمت ها از طریق عرضه ارز، نوسانات بازار را مدیریت کند. پیش از این با تزریق ارز و افزایش قیمت آن، این سیگنال به دلالان داده می شد که قیمت ارز ظرفیت افزایش بیشتر دارد. بر این اساس بانک مرکزی به هر میزان که ارز به بازار تزریق می کرد به همان میزان شاهد روند صعودی قیمت ها بودیم! با مدیریت نوسان های دلار به جای تزریق عرضه ارز هم اکنون شاهد بالا رفتن ذخایر ارزی در کشور هستیم. همتی، رییس کل بانک مرکزی پنجشنبه گذشته در جمع صرافان گفت: «مردم فکر میکنند بانک مرکزی در حال تزریق ارز به بازار ارز است در حالی که ارز مازاد در بازار توسط بانکمرکزی جمعآوری شد و اکنون وضع ذخایر ارزی اسکناس ما خیلی بهتر و نسبت به چند سال گذشته بیسابقه است.» در واقع بازارساز بهطور آشکار اشاره میکند که تغییرات جدید برای مدیریت نوسان بازار حتی منجر به بالا رفتن ذخایر ارزی شده است.
یکی دیگر از برنامه های بانک مرکزی محدودیتها برای تراکنشهای ریالی بوده است و این مساله در کاهش نرخ ارز موثر واقع شده است. این اقدام باعث کنترل جریان ریال و تحت کنترل قرار گرفتن اقدامات سفتهبازان و سودجویان شده است.
تشکیل بازار متشکل ارزی نیز از دیگر راهکارهای بانک مرکزی است که در راستای مدیریت نوسانات بازار و شفافسازی بیشتر معاملات صورت می گیرد. رییس کل بانک مرکزی در این خصوص گفت: »بازار متشکل ارزی در حال انجام اقدامات آزمایشی است و درخصوص انعکاس آن باید گفت که این بازار رابطه صرافان و بانکها است و در حال تست و آزمایش هستند و این روزها هم بازار متشکل در شفافیت بازار ارز تاثیر داشته است. البته درصورت تکمیل و طی مراحل آزمایشی بهصورت رسمی رونمایی و آغاز به کار خواهد کرد.» همچنین همکاری مناسب صادرکنندگان ارزی و صرافیها یکی دیگر از دلایل مدیریت نوسانات ارزی بوده است. همتی در این خصوص با تاکید بر اینکه ما باکنترل قدرت ریال و تامین ارز اجازه نوسان و افزایش قیمت ارز در بازار را نخواهیم داد، گفت: «صادرکنندگان نیز همکاری خوبی با بانک مرکزی داشتهاند که ما از آنها تشکر میکنیم. مردم بدانند که وضعیت خوبی داریم و حتی نسبت به قبل بهتر شده و راههایی برای فروش نفت و تامین ارز نیز یافتهایم و آمریکا و متحدانش هیچ کاری نمیتوانند انجام دهند و باید تاکید کنم که نرخها در بازار نرخ واقعی نیست و به سمت ارزش ذاتی آن تعدیل میشود.»
پیش بینی ثبات در بازار ارز
اصغر سمیعی، رییس اسبق کانون صرافان نیز در خصوص مدیریت نوسانات ارزی گفت: «تا زمانی که سیاستهای دولت اقتضا کند، بانک مرکزی هم به همین روند ادامه میدهد، مگر اینکه به هر دلیلی تصمیم دیگری گرفته شود؛ بنابراین اوضاع بازار به همین رویه است.»
وی در عین حال ضمن انتقاد از چند نرخی بودن ارز، تصریح کرد: «ارز توسط بانک مرکزی به قیمتهای مختلف از ۴۲۰۰ تومان برای کالاهای اساسی گرفته تا ارز نیمایی حدود ۱۲ هزار تومان و ارز حدود ۱۴ هزار تومان عرضه میشود و در حال دادوستد است و این رویه ضروری است تا اصلاح شود.»
رییس اسبق کانون صرافان در بخش دیگری از اظهارات خود با تاکید بر لزوم همسان سازی نرخ ارز و تورم به ایسنا گفت: «کم توجهی به این مساله اثرات زیانباری در اقتصاد کشور گذاشته است و انتظار می رود تا سیاست های پولی و مالی در این راستا به خوبی اجرایی شود.»
سمیعی این زیانها را مواردی از جمله گمراهی فعالان اقتصادی، افزایش واردات، کاهش صادرات و تولید در کشور و بالا رفتن نرخ بیکاری- گسترش رکورد و از رونق افتادن بازارها و در نهایت گسترش فقر در جامعه عنوان کرد و گفت: « در صورت اصلاح پرداخت ارز به کالاهای اساسی، روند امیدوارکننده تری در انتظار بازار ارز خواهد بود.»
راهکارهای مدیریت بازار ارز
یکی از چالش های بانک مرکزی در دوره نوسانات ارزی، تزریق ارز به بازار برای مدیریت قیمت ها بود. این رویه غلط و پرهزینه خسارتهای زیادی به کشور تحمیل کرد. بازارساز با اصلاح این رویه درصدد است که به جای کنترل قیمت ها از طریق عرضه ارز، نوسانات بازار را مدیریت کند. پیش از این با تزریق ارز و افزایش قیمت آن، این سیگنال به دلالان داده می شد که قیمت ارز ظرفیت افزایش بیشتر دارد. بر این اساس بانک مرکزی به هر میزان که ارز به بازار تزریق می کرد به همان میزان شاهد روند صعودی قیمت ها بودیم! با مدیریت نوسان های دلار به جای تزریق عرضه ارز هم اکنون شاهد بالا رفتن ذخایر ارزی در کشور هستیم. همتی، رییس کل بانک مرکزی پنجشنبه گذشته در جمع صرافان گفت: «مردم فکر میکنند بانک مرکزی در حال تزریق ارز به بازار ارز است در حالی که ارز مازاد در بازار توسط بانکمرکزی جمعآوری شد و اکنون وضع ذخایر ارزی اسکناس ما خیلی بهتر و نسبت به چند سال گذشته بیسابقه است.» در واقع بازارساز بهطور آشکار اشاره میکند که تغییرات جدید برای مدیریت نوسان بازار حتی منجر به بالا رفتن ذخایر ارزی شده است.
یکی دیگر از برنامه های بانک مرکزی محدودیتها برای تراکنشهای ریالی بوده است و این مساله در کاهش نرخ ارز موثر واقع شده است. این اقدام باعث کنترل جریان ریال و تحت کنترل قرار گرفتن اقدامات سفتهبازان و سودجویان شده است.
تشکیل بازار متشکل ارزی نیز از دیگر راهکارهای بانک مرکزی است که در راستای مدیریت نوسانات بازار و شفافسازی بیشتر معاملات صورت می گیرد. رییس کل بانک مرکزی در این خصوص گفت: »بازار متشکل ارزی در حال انجام اقدامات آزمایشی است و درخصوص انعکاس آن باید گفت که این بازار رابطه صرافان و بانکها است و در حال تست و آزمایش هستند و این روزها هم بازار متشکل در شفافیت بازار ارز تاثیر داشته است. البته درصورت تکمیل و طی مراحل آزمایشی بهصورت رسمی رونمایی و آغاز به کار خواهد کرد.» همچنین همکاری مناسب صادرکنندگان ارزی و صرافیها یکی دیگر از دلایل مدیریت نوسانات ارزی بوده است. همتی در این خصوص با تاکید بر اینکه ما باکنترل قدرت ریال و تامین ارز اجازه نوسان و افزایش قیمت ارز در بازار را نخواهیم داد، گفت: «صادرکنندگان نیز همکاری خوبی با بانک مرکزی داشتهاند که ما از آنها تشکر میکنیم. مردم بدانند که وضعیت خوبی داریم و حتی نسبت به قبل بهتر شده و راههایی برای فروش نفت و تامین ارز نیز یافتهایم و آمریکا و متحدانش هیچ کاری نمیتوانند انجام دهند و باید تاکید کنم که نرخها در بازار نرخ واقعی نیست و به سمت ارزش ذاتی آن تعدیل میشود.»
پیش بینی ثبات در بازار ارز
اصغر سمیعی، رییس اسبق کانون صرافان نیز در خصوص مدیریت نوسانات ارزی گفت: «تا زمانی که سیاستهای دولت اقتضا کند، بانک مرکزی هم به همین روند ادامه میدهد، مگر اینکه به هر دلیلی تصمیم دیگری گرفته شود؛ بنابراین اوضاع بازار به همین رویه است.»
وی در عین حال ضمن انتقاد از چند نرخی بودن ارز، تصریح کرد: «ارز توسط بانک مرکزی به قیمتهای مختلف از ۴۲۰۰ تومان برای کالاهای اساسی گرفته تا ارز نیمایی حدود ۱۲ هزار تومان و ارز حدود ۱۴ هزار تومان عرضه میشود و در حال دادوستد است و این رویه ضروری است تا اصلاح شود.»
رییس اسبق کانون صرافان در بخش دیگری از اظهارات خود با تاکید بر لزوم همسان سازی نرخ ارز و تورم به ایسنا گفت: «کم توجهی به این مساله اثرات زیانباری در اقتصاد کشور گذاشته است و انتظار می رود تا سیاست های پولی و مالی در این راستا به خوبی اجرایی شود.»
سمیعی این زیانها را مواردی از جمله گمراهی فعالان اقتصادی، افزایش واردات، کاهش صادرات و تولید در کشور و بالا رفتن نرخ بیکاری- گسترش رکورد و از رونق افتادن بازارها و در نهایت گسترش فقر در جامعه عنوان کرد و گفت: « در صورت اصلاح پرداخت ارز به کالاهای اساسی، روند امیدوارکننده تری در انتظار بازار ارز خواهد بود.»