کارخانه چیست؟ - تعریف کارگاه - سرپرست کارگاه

کارخانه شامل مجموعه اي ازاشياء فيزيکي مورد استفاده يک سازمان اعم از ساختمان ،تجهيزات وماشين آلات به صورتي مستقردر يک مکان خاص است که در آن مجموعه اي ازنيروهاي انساني منظور توليد کالا يا خدماتي خاص مشغول به کار هستند .

تعریف دیگر

کارخانه را می توان به عنوان محلی که در آن کالاهای مورد نیاز مردم ساخته می شود تعریف کرد. کارخانه از یک یا چند ساختمان تشکیل شده که در هر ساختمان تعدادی ابزار جهت تولید محصولات وجود دارد. همچنین تعدادی از افراد نیز به عنوان نیروی کار در کنار ماشین آلات تولیدی حضور دارند و وظیفه ی مدیریت ماشین آلات جهت تولید محصولات را بر عهده دارند.

محصولات تولیدی کارخانه در مکانی به نام انبار ذخیره و پس از مدتی به بازار مصرف حمل می شود.

علاوه بر موارد بالا در کارخانه بخش های دیگری مثل نگهبانی , حسابداری , حمل و نقل , مدیریت و … وجود دارد که همگی در اداره ی صحیح و کارآمد کارخانه نقش دارند.

کارخانه ها برای تولید محصولات خود به ماشین آلات و مواد اولیه نیاز دارند و برای تامین این نیازها با سایر کارخانه ها همکاری می کنند. بنابراین زنجیره ای به هم وابسته از کارخانه ها تشکیل می شود که هر کدام وظیفه ی تامین نیاز کارخانه های دیگر را بر عهده دارد. می توان این زنجیره ی به هم وابسته را صنعت نیز نامید.

مدير کارخانه

يک مدير اجرايي است که تحت نظارت مدير ارشد سازمان فعاليت مي نمايد. حيطه وظايف مديران کارخانه ها بسيار وسيع و گسترده است.

شرح وظایف مدیر کارخانه

شرح وظیفه ای که در ذیل ارائه میشود نمونه یک شرح وظایف مدیر کارخانه از یک شرکت صنعتی میباشد.

تعريف شغل :

مدير كارخانه مستقيما زير نظر مدير عامل كار كرده و ماموريت وي عبارت است از هماهنگي تمامي امور مربوط به كارخانه و ارتباط با ساير مديران جهت حصول اهداف كارخانه.

شرح وظایف مدیر کارخانه

* مهم‌ترین مسئولیت‌های مدیر کارخانه در زیر لیست شده است *

1- تحلیل اطلاعات و نتایج پایش و اندازه گیری فرآیندهای تولید.

2- شناسایی فرآیندهای سازمان و تعیین شاخص‌های پایش و اندازه‌گیری آن

3- پیشنهاد راهکارهای بهبود به مدیرت عامل جهت اثربخشی سیستم مدیریتی

4- تشویق و تقدیر از فعالیت‌های بهبود انجام‌شده توسط کارکنان یا کارگروه‌ها.

5- ترویج تفکر مبتنی بر ریسک در تمامی سطوح و بخش‌های سازمان.

6- تقسیم وظایف بین کارکنان زیرمجموعه و نظارت بر فعالیت‌های آن‌ها.

7- دریافت سفارش‌های مشتری از واحد فروش و ارتباط مستمر با مدیر فروش جهت برآورده سازی الزامات مشتری.

8- برنامه‌ریزی کلان تولید و مواداولیه و نظارت بر اجرای آن

9- تعیین نقطه سفارش مواداولیه و اعلام به واحد انبار یا خرید.

10- نظارت و همکاری درانبارگردانی های دوره‌ای.

11- بررسی وضعیت تحقق اهداف و برنامه‌های مرتبط با واحد به‌صورت مستمر از طریق گزارش‌های دریافتی.

12- شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌های مرتبط با فرآیندهای کارخانه و تلاش در جهت کنترل آنها

13- همکاری در تدوین طرح کیفیت محصول شامل دستورالعمل‌های تولید، کنترل کیفیت و نگهداری محصول

14- ظرفیت سنجی ماشین‌آلات و خطوط تولیدی

15- بررسی جانمایی ماشین‌آلات و جریان مواد در فرآیند تولید و همکاری در بهینه نمودن آن

16- پیگیری انجام اقدام اصلاحی یا پیشگیرانه به‌منظور حذف عدم انطباق بالفعل یا بالقوه

17- مشارکت و حمایت از کارکنان در فعالیت‌های بهبود.

18- بررسی نتایج پایش و اندازه‌گیری فرایندهای مرتبط با کارخانه و اقدام جهت بهبود.

19- ارتباط با پیمانکاران مرتبط با تولید یا کارخانه در خصوص الزامات مرتبط با محصول یا خدمات.

20- شناسایی مشکلات تولید و ارائه راهکار جهت بهبود آن.

21- همکاری با مدیر کنترل کیفیت جهت کاهش ضایعات تولیدی یا برگشتی محصول و بهبود کیفیت محصولات.

22- همکاری با مدیر فنی و مهندسی جهت توسعه محصولات و پیشنهاد محصولات جدید.

23- نظارت مستمر بر تولید محصولات با کیفیت مطابق برنامه تولید اعلام شده .

24- نظارت مستمر بر فعالیت های نگهداری و تعمیرات ماشین آلات و تجهیزات.

25- نظارت بر ورود و خروج کالا از انبار.

26- شناسایی برنامه آموزشی مورد نیاز کارکنان.

28- گزارش به مدیرعامل در خصوص عملکرد تولید محصولات ،ضایعات و نگهداری محصول به صورت مستمر

و …

وظايف فرعي :

1.حضور به موقع و مرتب و منظم و رعايت آيين نامه انضباطي.

2.كمك به توسعه و انتقال مهارتهاي احراز شده.

3.استفاده بهينه از تسهيلات در اختيار.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

شرح وظایف سرپرست کارگاه

سرپرست كارگاه شخصي است حقيقي كه توانايي اداره يك كارگاه ساختماني را داراست. وي مي تواند اموراجرايي پروژه را طبق برنامه زمانبندي به جلو ببرد وگزارش كتبي به مديرپروژه بدهد. شرح وظايف سرپرست كارگاه عبارتست از:

1-تعيين واستقرارنگهبان، انباردار و مسئول خريد دركارگاه.

2-تجهيز دفتركارگاه با هماهنگي دفترمركزي.

3-تجهيزكارگاه شامل تامين آب و برق، هماهنگي با دفترمركزي (مديرپروژه) جهت ساخت دفتركارگاه، انبار سيمان، انبارمصالح اتاق نگهباني و اتاق استراحت كارگران، فنس كشي محوطه براساس نقشه جانمايي كارگاه.

4-هماهنگي با نماينده دستگاه بهره بردار و گرفتن بروكف پروژه ازشهرداري محل واستعلام ازادارات.

5-شناسايي محيط، منابع انساني ومنابع مصالح باجزييات طي ماه اول پروژه وارايه به دفتر شركت جهت پرونده پروژه مطابق بااستانداردهاي مربوطه وتاييد شده.

6-تهيه صورت مجلس انبارگرداني ماهيانه.

7-تهيه ليست حضورپرسنل روزمزدي كه درساعت شروع بكارپرشده و ليست بسته شده واثرانگشت درپايان روز كاري ازپرسنل گرفته شود.

8-تهيه گزارشات روزانه برابربا ضوابط وفرمهاي شركت كه حداقل داراي مطالب زيرباشد:

8-1-تاريخ شامل روز، هفته، ماه وسال.

8-2-وضعيت جوي و دماي اپتيمم (فصل پاييز و زمستان).

8-3-تعداد نيروهاي روزمزدي و مقاطعه كار.

8-4-مشخص نمودن محل كار نيروهاي كارگاه.

8-5-حجم و نوع كار انجام شده توسط پرسنل.

8-6-ميزان نسبي مصالح مصرفي توسط پرسنل.

8-7-برآوردهزينه واحدعمليات اجرايي توسط پرسنل وتحليل آن براساس دستمزدروزانه ياقراردادمقاطعه كار.

8-8-تعيين درصدپيشرفت فيزيكي آيتم كاري با درنظرگرفتن حجم كل عمليات.

9-تعيين برنامه كاري فردا شامل:

9-1-تعدادومحل كار پرسنل روزمزدي ومقاطعه كار.

9-2-رفع ايرادات اولويت دار جهت برنامه كاري فردا.

9-3-هماهنگي جهت رفع كسريهاي مصالح و تجهيزات.

10-تكميل جدول پيشرفت فيزيكي ماهانه واقعي پروژه، بررسي وتعيين علت عقب ماندگي (تاخير) آيتم كاري به تفكيك، از برنامه زمانبندي

11-حضوردرمحل كارگاه حداقل نيم ساعت قبل وبعدازشروع و اتمام كار كارگران.

12-ارتباط دايم با دستگاه نظارت و مديرپروژه قبل ازاجراي آيتم كاري.

13-اخذحداقل سه نسخه استعلام قبل ازانعقادقراردادهاي مقاطعه كاري.

14-تهيه وتنظيم قراردادهاي كتبي پرسنل مقاطعه كار/شرکتهای پیمانکاران جزء وتشكيل پرونده طبق ضوابط شركت.

15-پرداختهاي مالي پرسنل مقاطعه كار/پیمانکاران جزء داراي شرايط زير مي باشد:

15-1- تشكيل پرونده.

15-2-صورتجلسه پيشرفت فيزيكي و تعيين مبلغ ريالي كار انجام شده.

15-3-پرداخت مالي بطورمستقيم به حساب معرفي شده مقاطعه كار براساس كسرپرداختهاي قبلي و كسورات قانوني ازطريق حسابداري.

16-پيش بيني هاي لازم جهت فرستادن پرسنل ثابت كارگاهي به مرخصي ماهانه و درصورت لزوم تعيين جايگزين.

17-تهيه صورتجلسه كاركردماهانه پرسنل ثابت باهماهنگي مديرپروژه جهت دريافت حقوق ماهانه كه شامل:

17-1- تعدادروزهاي كاركرده.

17-2-تعدادروزهاي استفاده شده مرخصي.

17-3-اضافه كاريهاي انجام شده طي ماه به تفكيك روز و ساعت و محل كار.

17-4-ميزان كم كاريها و خسارات وارده به شركت ناشي از كوتاهي در انجام وظايف.

18-برآوردمصالح موردنياز هرآيتم كاري طبق نقشه ابلاغي و شرايط فيزيكي، تهيه مصالح و درصورت نبود مصالح يا صرفه خريداز مركز، ارسال ليست سفارش به مديرپروژه طبق برنامه پيشرفت فيزيكي.

19-خريداجناس واقلام اضطراري توسط سرپرست مجازميباشد. درموردخريدهاي كلي طبق برنامه زمانبندي مسئوليت پيگيري (نه خريد) دارد.

20-كنترل ونظارت براجرا طبق نقشه ومشخصات فني ونكات فني اجراي كار. درصورت عدم رعايت مشخصات فني وصدوردستوركارهاي منجربه تخريب ودوباره كاري، كليه خسارات وارده ازمحل حقوق وتضمين هاي سرپرست كارگاه كم خواهد شد.

21-گرفتن دستوركار كتبي قبل ازشروع هربخش ازكار (بويژه اضافه عملياتها) وتنظيم صورت مجلس انجام كار پس ازپايان كار باناظر مربوطه وتهيه كروكي كارانجام شده.

تبصره:درصورتیکه آیتم اضافه کاری ابلاغی درمحدوده اولیه قرارداد درج نشده باشد وموردی مشابه ازنظرهزینه اجرای هرواحدآن درآیتمهای اولیه قرارداد دیده نشده باشد، بایستی آنالیز حجم/مقدارکل آیتم موردنظر وهمچنین منابع، متریال، مدت زمان وهزینه لازم جهت اجرای آن آیتم اضافه کاری تهیه وبه دستگاه نظارت ارایه وتاییدآن دریافت گردد. سپس تاثیراین آیتم دربرنامه زمانبندی پروژه اعمال گردد وبه دستگاه نظارت ارایه وتاییدآن دریافت گردد.

22-باگردآوری مستندات موردنیازاقدام به تهیه وتدوین صورت وضعيت موقت آیتمهای قرارداد، آیتمهای دوباره کاری وآیتمهای اضافه کاری وتعدیل آحاد بهاء نموده و آنهارا به دفترشركت قبل ازپايان روزآخر هرماه ارسال نماید.

23-تسلط كامل برمشخصات فني خصوصي و فني كارهاي عمومي ساختمان (نشريه55).

24-كنترل پروژه طبق CPR، تهیه برنامه هفتگی احجام اجرای کار واعمال تاثیرفعالیتهای انجام شده، درپایان هر ماه دربرنامه زمانبندی وتحلیل دلایل تاخیرات مجاز وغیرمجاز و تنظیم برنامه جبرانی، جهت جبران تاخیرات غیرمجاز وارایه آن به دفترمرکزی جهت بررسی وتایید و تامین نیاز منابع موردنیاز جهت اجرای برنامه جبرانی.

تبصره:درصورتیکه تاخیرات مجاز باشد، مستندات مربوطه گردآوری می شود ودرپایان مدت اولیه قرارداد برنامه زمانبندی پروژه باتوجه به این مواردبه روزشده و جهت بررسی و تایید به دستگاه نظارت ارسال می شود. پس از تایید این گزارش برنامه زمانبندی آیتمهای باقیمانده قرارداد تهیه و جهت تبررسی و تایید به دستگاه نظارت ارایه نموده و نامه تایید آن را اخذ نماید. سپس گزارش ادعای خسارت ناشی از تاخیرات مجاز پروژه را تنظیم و جهت برررسی وتایید به دستگاه نظارت/کارفرما ارایه نماید. نسبت به پرداخت خسارت تاییدشده پیگیری نماید.

25-تهيه ليست تنخواه گردان وپيوست اسناد وفاكتورهاي مربوطه طبق ضوابط شركت وارايه به حسابدار هرپنج شنبه ظهر.

26-تهيه ليست حقوق ودستمزدكارگري بصورت هفتگي هرپنج شنبه جهت تسويه آخرهفته كارگري.

27-تهيه دفتراطلاعات كارگاه دردونسخه طبق استاندارد تهيه دفتراطلاعات كارگاه.

28-دراولويت قراردادن فهرست كارهاي ابلاغي دردفترپيگيري كارگاه وارائه دفترپيگيري درانتهاي ماه به دفتر شركت جهت ارزيابي ماهانه پيشرفت كار.

تبصره:عدم ثبت ليست پرسنل روزمزدي دراول صبح ونبستن انتهاي ليست تخلف مالي محسوب شده وباراول اخطاركتبي، باردوم جريمه مالي معادل 10% كاركردپرسنل روزمزد وبار سوم اخراج در پي خواهدداشت ودرج در پرونده، گزارشات بازرس ويژه شركت دراين خصوص سنديت دارد وقطعي است.

29- وظيفه آب دادن دائم به آجركاري وبتن ريزي هاي انجام شده وخاكريزي ها درساعات كار كارگاهي بعهده سرپرست كارگاه است ونمي تواند شخصي را جهت اين كار درصورت بيكاربودن بگمارد.

30-تهيه دفتراطلاعات كارگاه دردونسخه طبق استانداردتهيه دفتراطلاعات كارگاه.

31-پركردن فرم ميزان كاركرد وهزينه واحد عمليات آيتمهاي مختلف اجراي كار.

32-جهت كليه عمليات اضافه كار دردفترگزارش بازديدازپروژه حجم عمليات اضافه كار توسط ناظرتاييد وامضاء گردد. كافي است اين اعداد وشماره فرم گزارش بازديدبه همراه كروكي به مسئول امورپيگيري جهت اخذ دستوركار وصورت مجلس مربوطه اعلام شود. قبل ازاقدام به هرگونه اضافه كار بايستي دستوركاركتبي نظارت اخذشود، اين دستوركار كتبي طبق يكي ازبندهاي زيرباشد:

الف:دستوركار كتبي ابلاغي توسط كارفرما كه كپي آن درمستندات كارگاهي باشد.

ب:دستوركار كتبي نظارت مستقيماً به سرپرست كارگاه ابلاغ شده باشد.

ج:دستور كار كتبي درخصوص مسايل جزئي (غيرازتغييرنقشه و آيتم) كه دردفترگزارش بازديدپروژه مي تواند ثبت شده ومبنا قرارگيرد.

33-گزارش تلفني به دفترمركزي ومسئول صورت وضعيتها درخصوص اضافه عمليات ابلاغي ازطرف ناظرپروژه همزمان با ابلاغ جهت اقدامات فني و حقوقي لازم.

34-رسیدگی کامل به مسایل بهداشتی، ایمنی و حفاظت فنی با آموزش پرسنل توسط مسئول ایمنی کارگاه در محل سایت.

35-حضور درجلسات تحویل زمین درکنارنماینده فنی شرکت وامضای صورتجلسه مربوطه باتوجه به برداشت و کنترل انجام شده درموردتعدادنقاط نشانه، مختصات بنچ مارکها وسایرمشخصات ظاهری زمین.

36-سرپرست کارگاه می بایست برتمامی کارهای مهندسان زیردست خود به بهترین وجه ممکن مسلط باشد و بتواند درتمامی بخشها – درصورت خلاء به دلیل عدم حضور فردمربوطه ازعهده کاربرآید.

37-علاوه بردارابودن تدبیرودرایت لازم جهت پیشبردکارها به عملیات نقشه برداری که زیربنای کارهای عمرانی است بخوبی مسلط باشد.

38-با مدیرمستقیم خودمشکلات را صادقانه بیان کند.

39- درخصوص تهیه و بایگانی اسناد، دقت لازم را معمول داشته و مکاتبات دقیق و به موقع صورت دهد.

تبصره: نقشه های ازبیلت کارهای انجام شده را تهیه و به دستگاه نظارت ارایه و تایید آنها را دریافت نماید.