: املاک صنعتی پایتخت; شنبه ۲۰۱۸/۰۱/۲۴ | ۱۱:۲۲

فهرست مطلب

تفاوت انواع شرکت ها

تفاوت انواع شرکت ها در چیست ؟

مطابق با قوانین ایران ، همه شرکت‎ها دارای شخصیت حقوقی می‏‏باشند و به انواع مختلفی تقسیم می‏‏شوندکه در هر یک، تقسیم اختیارات و مسئولیت‎ها، سرمایه مورد نیاز، نحوه تصمیم گیری و … عمل تمایز میان آنها می‏‏باشد.

انواع مختلف شرکتها

مطابق با قوانین ایران، همه شرکت‎ها دارای شخصیت حقوقی می‏‏باشند و به انواع مختلفی تقسیم می‏‏شوند که در هر یک، تقسیم اختیارات و مسئولیت‎ها ، سرمایه مورد نیاز، نحوه تصمیم گیری و … عمل تمایز میان آنها می‏‏باشد و تفاوت انواع شرکت ها را آشکار میکند.

مطابق با ماده ۲۰ قانون تجارت،

شرکتهای تجاری به ۷ نوع طبقه بندی می‏‏شوند که عبارتند از :

1- شرکت سهامی

2- شرکت با مسئولیت محدود

3- شرکت مختلط غیر سهامی

4- شرکت تضامنی

5- شرکت مختلط سهامی

6- شرکت نسبی

7- شرکت تعاونی تولید و مصرف

نتیجه تصویری برای شرکت سهامی

تعریف شرکت سهامی

برابر ماده اول لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24 اسفند ماه 1347 که می گوید :

«شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به

مبلغ اسمی سهام آن ها است»

در شرکت سهامی ، سرمایه شرکت به سهام متساوی القیمه تقسیم شده ، مبلغ اسمی سهام وحتی در

صورت تجزیه آن به قطعات سهام باید متساوی باشد.

تجزیه سهم بدین صورت است که هر سهم ممکن است به چند قطعه معین که پاره سهم نامیده می

شود ، تجزیه گردد. هر پاره سهم دارای ارزش معین بوده ولی فاقد حقوق مربوط به یک سهم می باشد و

مجموع آن ها یک سهم را تشکیل می دهد.

انواع شرکت سهامی

شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می شود :

* شرکت های سهامی عام هستند که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام

به مردم تامین می کنند.

* شرکت های سهامی خاص هستند که تمام سرمایه آن ها در موقع تاسیس منحصراَ توسط موسسین

تامین گردیده است.

ویژگی ها ی شرکت سهامی عام

*حداقل تعداد اعضا برای تشکیل شرکت سهامی عام 5 نفر می باشد.

*سرمایه شرکت توسط موسسین و عموم مردم تامین می شود.

*سهم سرمایه موسسین نباید از 20 درصد سرمایه شرکت کمتر باشد.

* اظهارنامه به انضمام طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که به امضاء کلیه موسسین رسیده باشد با قید روزنامه کثیرالانتشار منتخب ، در تهران به اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان ها به اداره ثبت شرکت ها و در نقاطی که اداره ثبت وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت شود.( ماده 6 قانون تجارت)

*رسید سپرده نقدی و در صورتیکه بخشی از آن در قالب تعهد غیر نقدی باشد اسناد مالکیت مربوطه در همان بانکی که واریز نقدی در آن انجام پذیرفته ، تودیع و گواهی بانک به ضمیمه اظهارنامه به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود.

*سی و پنج درصد از مبلغ مذکور باید به صورت نقدی توسط موسسین تامین و در حسابی تحت عنوان " شرکت سهامی عام در شرف تاسیس " نزد یکی از بانک ها سپرده شود.

*پس از ثبت شرکت سهامی عام،سهام آن در بورس داد و ستد می شود.

ویژگی ها ی شرکت سهامی خاص

· ویژگی های عمده ی این شرکت به شرح ذیل است :

1. در شرکت سهامی خاص، به استناد ماده 3 ل. ا. ق. ت باید تعداد شرکاء حداقل 3 نفر باشند.

2. حداقل تعداد مدیران ( هیئت مدیره) سه نفر می باشد.

3. مسئولیت سهامداران در این شرکت مانند مسئولیت شرکاء شرکت بامسئولیت محدود است. یعنی فقط به میزان سهامشان مسئول تادیه دیون شرکت اند، نه بیشتر.

4. برخلاف دیگر شرکت ها، برای تاسیس آن حداقل سرمایه تعیین نشده است و آن یک میلیون ریال است.

5. سرمایه شرکت منحصراَ توسط خود موسسین تامین می شود و حق صدور اعلامیه پذیره نویسی را ندارند .

6 سرمایه باید شامل اوراق سهام باشد.

7. شیوه های اداره آن کامل است و مقررات قابل توجهی راجع به نحوه اداره و شیوه مدیریت و اخذ تصمیم نسبت بدان وضع شده است. از همین رو این قالب برای تشکیل شرکتی با تعداد قابل توجهی از شرکاء مناسب است.

8. در تصمیم گیری برای اداره این شرکت، رای اکثریت ملاک است و منظور از اکثریت نیز اکثریت سرمایه است، یعنی عده ای از شرکاء که بیش از نصف سرمایه شرکت را دارا باشند ، ولو آنکه از لحاظ عددی این شرکاء در اکثریت نباشند. بنابراین شیوه اخذ تصمیم در این شرکت ساده و سریع است.

9. نقل و انتقال سهام در آن نسبت به شرکت هایی مانند تضامنی و نسبی آسانتر است، اما همچنان ممکن است با موانعی روبرو باشد، چرا که ممکن است منوط به رضایت مدیران شرکت یا مجامع عمومی گردد.

10. در اسم شرکت های سهامی خاص، عبارت " شرکت سهامی خاص" بلافاصله قبل یا بلافاصله بعد از نام اصلی شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.

11. مبلغ اسمی هر سهم در شرکت سهامی خاص محدود نیست.

12. سهام شرکت سهامی خاص قابل عرضه در بورس نیست.

13. انتقال سهام در این شرکت ها، مشروط به موافقت سایر شرکاء می باشد.

14. در شرکت های سهامی خاص، اوراق قرضه منتشر نمی شود..

جهات افتراق دو شرکت مذکور به شرح ذیل می باشد:

*شرکت سهامی عام برای تامین سرمایه اقدام به پذیره نویسی عمومی می نماید، ولی شرکت سهامی خاص حق مراجعه به عامه را ندارد.

*امکان صدور اوراق قرضه برای شرکت سهامی عام وجود دارد ولی شرکت سهامی خاص چنین حقی ندارد.

*نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی عام مشروط به موافقت سهامداران نیست، ولی در شرکت سهامی خاص چنین نقل و انتقالی منوط به توافق مدیران یا مجامع عمومی شرکت می تواند باشد.

*سهام شرکت سهامی عام قابل عرضه در بازار بورس می باشد، ولی شرکت سهامی خاص چنین اجازه ای ندارد.

*حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت سهامی عام 5.000.000 ریال می باشد، در حالی که حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت سهامی خاص 1.000.000 ریال می باشد.

* مدیران و سهامداران شرکت سهامی عام حداقل 5 نفر و شرکت سهامی خاص حداقل 3 نفر می باشد.( مواد 3 و 107 ل.ا.ق.ت)

نتیجه تصویری برای شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدودچیست؟

شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت، مسئول قروض و تعهدات شرکت است.

بنابراین در شرکت با مسئولیت محدود، شرکا تاجر نبوده و مستقیماً مسئولیتی در امور شرکت ندارند و مانند شرکت سهامی، مسئولیت آنها محدود به سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند، اما آورده آنان که سهم‌الشرکه نامیده می‌شود، به سهام تقسیم نمی‌شود و آزادانه قابل معامله نیست.

در اسم شرکت باید عبارت «با مسئولیت محدود» قید شود همچنین اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک از شرکا باشد؛ در غیر این صورت، شریکی که اسم او در اسم شرکت قید شده است، در مقابل اشخاص ثالث حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را خواهد داشت. (مفاد ماده ۹۵ قانون تجارت)

از این تعریف نکاتی به دست می‌آید که شامل موارد ذیل است:

1- در شرکت با مسئولیت محدود، سرمایه به سهم‌الشرکه تقسیم شده، نه به سهام؛ همچنین در این شرکت، ورقه‌ای به نام سهم‌الشرکه صادر نمی‌شود.

2- مسئولیت شرکا در مقابل دیون و قروض شرکت در حدود سهم الشرکه‌ای است که هر شریک سرمایه‌گذاری کرده است.

3- سهم‌الشرکه به طور آزادانه قابل نقل و انتقال نخواهد بود.

4- شرکت با مسئولیت محدود حداقل بین دو نفر تشکیل می‌شود.

شرکت با مسئولیت محدود گرچه شرکت سرمایه‌ است، اما شخصیت شرکا نیز در شرکت دخالت دارد و اغلب بین اشخاصی تشکیل می‌شود که با یکدیگر آشنا هستند.

تمامی قوانین، انتقال آزادانه سهم‌الشرکه را منع کرده و آن را به تصویب اکثریت شرکا، منوط می‌کنند اما محدودیت مسئولیت شرکا به سهم‌الشرکه باعث شده است که برخی برای فرار از مسئولیت و جدا کردن امور شرکت از امور شخصی خود، به تشکیل چنین شرکت‌هایی مبادرت ‌کنند تا در صورتی که عملیات شرکت زیان‌آور باشد، متحمل زیان‌های وارده نشوند.

به این ترتیب برای کارهای کوچک که سرمایه زیادی نیاز ندارد و شرکا مایل نیستند اشخاصی از خارج وارد شرکت شوند، به جای شرکت سهامی، شرکا به تشکیل شرکت با مسئولیت محدود اقدام می‌کنند.

مخصوصاً که در اغلب کشور‌ها تشکیل شرکت سهامی مقید به شرایط و تشریفاتی است و اجازه مخصوص نیاز دارد، در حالی که تشکیل شرکت با مسئولیت محدود آزاد است و شرکا، آزادی عمل بیشتری برای ترتیب عملیات آن دارند و شرکای اصلی می‌توانند مدیریت شرکت را برای خود به طور نامحدود تأمین کنند و عملاً‌ همواره امور شرکت را در دست داشته باشند.

اصول شرکت با مسئولیت محدود

1- تصریح نوع شرکت در نام شرکت.

2- محدودیت مسئولیت شرکا.

3- آزاد نبودن انتقال سهم‌الشرکه.

4- عدم انحلال شرکت در صورت فوت یا ورشکستگی شرکا.

5- لزوم رعایت تشریفات زیاد‌تر؛ در صورتی که تعداد شرکا از ۱۲ نفر تجاوز کند.

شخصیت حقوقی شرکت با مسئولیت محدود و مدت آن

شرکت با مسئولیت محدود، شرکتی موضوعاً تجارتی است؛ با این توضیح که فقط می‌تواند برای امور تجارتی تشکیل شود.

تشکیل این نوع شرکت برخلاف شرکت سهامی، نیاز به تشریفات پیچیده‌ای ندارد، بلکه کافی است دو شریک وجود داشته باشند و سرمایه‌های نقدی و غیرنقدی خود را روی هم جمع کرده و تسلیم کنند تا شرکت تشکیل شود.

شرکت دارای اسم مخصوصی است که باید متضمن عبارت «با مسئولیت محدود» باشد؛ در غیر این صورت، در مقابل اشخاص ثالث، شرکت تضامنی محسوب می‌شود و تابع مقررات این نوع شرکت خواهد بود.

در مورد مدت شرکت، در قانون تجارت ایران ذکری به عمل نیامده و معمولاً شرکا در هنگام تشکیل شرکت، مدت آن را نامحدود قید می‌کنند.

خصوصیت‌های شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود، شرکتی موضوعاً تجاری است و به عبارت دیگر، موضوع فعالیت آن نمی‌تواند چیزی جز امور تجاری باشد. (ماده ۹۴ قانون تجارت) از این نظر شرکت با مسئولیت محدود با شرکت سهامی متفاوت است؛ به دلیل اینکه شرکت سهامی می‌تواند برای امور تجاری یا غیر تجاری تشکیل شود و به اصطلاح یک شرکت شکلا تجاری است. (ماده ۲ لایحه قانونی سال ۱۳۴۷)

وجوه افتراق و اشتراک شرکت‌های سهامی خاص و بامسئولیت محدود

1- در شرکت با مسئولیت محدود، تعداد شرکا حداقل ۲ نفر و در شرکت سهامی خاص تعداد سهامداران حداقل ۳ نفر هستند.

2- حداقل سرمایه برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود و سهامی خاص، یک میلیون ریال است.

3- در شرکت سهامی خاص، حداقل 35 درصد سرمایه باید نقدا در یکی از شعب بانک‌ها تودیع و گواهی مربوطه ارائه و 65 درصد در تعهد سهامداران باشد. در شرکت با مسئولیت محدود باید کل سرمایه تحویل مدیرعامل شرکت شده و مدیر عامل اقراربه دریافت کند و ارائه گواهی بانکی دال بر انجام این امر ضرورت ندارد.

4- انتخاب بازرس اصلی و علی‌البدل در شرکت سهامی خاص اجباری اما در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.

5- مدت مدیریت در شرکت سهامی خاص حداکثر دو سال بوده که قابل تمدید است. در حالی که در شرکت با مسئولیت محدود، مدیران شرکت برای مدت نامحدود انتخاب می‌شوند و نیز مخیر خواهند بود که مدتی برای مدیران در اساسنامه شرکت مقرر کنند.

6- شرایط احراز حد نصاب در مجامع عمومی در شرکت سهامی خاص سهل‌تر و در شرکت در مسئولیت محدود با توجه به نوع شرکت مشکل‌تر است.

7- مجامع عمومی در شرکت سهامی خاص، توسط هیات رییسه‌ای مرکب از یک رییس، دو ناظر و یک منشی که از بین سهامداران انتخاب می‌شوند، اداره می‌شود. در شرکت با مسئولیت محدود مجامع عمومی شرکت توسط هیات نظارت در صورتی خواهند بود که تعداد شرکای آن از ۱۲ نفر بیشتر باشد.

8- در شرکت سهامی خاص و بامسئولیت محدود، شرکت در افزایش سرمایه اختیاری است.

9- سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود به سهام یا قطعات سهام تقسیم نمی‌شود و شرکا فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات هستند.

10- مدیران در شرکت سهامی خاص الزاما باید سهامدار بوده یا تعداد سهام وثیقه مقرر در اساسنامه را تهیه و به صندوق شرکت بسپارند. مدیران در شرکت با مسئولیت محدود به صورت موظف یا غیرموظف که از بین شرکا یا از خارج انتخاب می‌شوند، انجام وظیفه خواهند کرد.

11- تقسیم سود در شرکت سهامی خاص به نسبت تعداد سهام و در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه شرکا انجام خواهد شد و در شرکت با مسئولیت محدود می‌توانند در اساسنامه ترتیب دیگری برای تقسیم سود مقرر کنند.

12- حق رای در شرکت سهامی خاص به تعداد سهام و در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه خواهد بود.

13- تقویم سهم‌الشرکه غیرنقدی در شرکت با مسئولیت محدود توسط شرکا صورت می‌گیرد و شرکا در این خصوص دارای مسئولیت هستند. تقویم آورده غیر نقدی در شرکت سهامی خاص با کار‌شناسان رسمی دادگستری خواهد بود.

وجوه اشتراک شرکت با مسئولیت محدود و شرکت‌های سرمایه

وجه مشترک شرکت با مسئولیت محدود با شرکت‌های سرمایه و به ویژه شرکت سهامی در این است که در شرکت با مسئولیت محدود، مسئولیت تمامی شرکا محدود به میزان سرمایه آنها در شرکت است.

محدودیت مسئولیت شرکا در این نوع شرکت، حتی از محدودیت مسئولیت شرکا در شرکت سهامی مطلق‌تر است. در حالی که در مورد مدیر شرکت سهامی ـ اعم از خاص یا عام ـ چنین نیست و ماده ۱۴۳ لایحه قانونی سال ۱۳۴۷ مقرر کرده است که در صورت ورشکستگی شرکتی به سبب اعمال مدیران یا در صورتی که پس از انحلال معلوم شود که دارایی شرکت برای تأدیه دیون آن کافی نیست و این امر ناشی از تخلف مدیر بوده است، دادگاه می‌تواند تمام یا قسمتی از بدهی پرداخت‌نشده شرکت به اشخاص ثالث را بر عهده مدیران قرار دهد.

البته در مورد شرکت با مسئولیت محدود نیز ممکن است مسئولیت مدیران مطرح شود اما چون قانون تجارت قاعده خاصی برای طرح چنین مسئولیتی پیش‌بینی نکرده است، اشخاص ذی‌نفع در هر مورد باید مطابق قواعد مدنی و به ویژه رژیم مسئولیت مدنی، علیه مدیر اقدام کنند که این موضوع مستلزم اثبات خطای مدیر و وجود رابطه علیت میان این خطا و زیان وارده به ذی‌نفع است.

وجوه اشتراک شرکت با مسئولیت محدود و شرکت‌های اشخاص

شرکت با مسئولیت محدود و شرکت‌های اشخاص در مورد زیر از قواعد واحدی پیروی می‌کنند:

1- بر خلاف شرکت‌های سهامی، در شرکت با مسئولیت محدود سهم‌الشرکه شرکا به آسانی قابل انتقال نیست؛ به این معنا که اولا حق شرکا که عنوان سهم‌الشرکه دارد، نمی‌تواند به صورت اوراق قابل انتقال در آید.

ثانیا انتقال سهم‌الشرکه به اشخاص دیگر باید حتما با رضایت اکثر شرکا باشد، آن هم اکثریتی که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به آنها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند.

با توجه به آمره بودن این قاعده، شرکا نمی‌توانند خلاف آن را در اساسنامه شرکت پیش‌بینی کنند.

در این زمینه ماده ۱۰۲ قانون تجارت می‌گوید: «سهم‌الشرکه شرکا نمی‌تواند به شکل اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از با اسم یا بی اسم و غیره درآید. سهم‌الشرکه را نمی‌توان به غیر منتقل کرد؛ مگر با رضایت عده‌ای از شرکا که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به آنها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند.»

2- در مورد شرکت‌های با مسئولیت محدود، مقرراتی خاص در قانون پیش‌بینی شده است که نشان از اهمیت شخص شرکا در این نوع شرکت‌ها دارد؛ امری که در مورد شرکت‌های سهامی مصداق ندارد.

از جمله اینکه تمام شرکا باید اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود را امضا کنند و ممکن است‌ گاه شرکا مسئولیت تضامنی پیدا کنند؛ مانند موردی که نام شرکت متضمن نام یکی از شرکا است که در این صورت شریک مزبور مسئولیت تضامنی خواهد داشت. (مفاد ماده ۹۵ قانون تجارت) اگرچه ورود اشخاص جدید به شرکت با مسئولیت محدود منع نشده است، تصمیم راجع به آن با توجه به اطلاق ماده ۱۰۶ قانون تجارت با تصمیم اکثریت (دارندگان) لااقل نصف سرمایه اتخاذ می‌شود.

علاوه بر این تصمیم راجع به تغییر اساسنامه شرکت نیز باید با تصمیم اکثریت عددی شرکایی که لااقل سه ربع سرمایه را دارا هستند، به عمل آید، مگر آنکه در اساسنامه اکثریت دیگری مقرر شده باشد (ماده ۱۱۱ قانون تجارت)

3- مانند دیگر شرکت‌های اشخاص، قانونگذار حداقل و حداکثری برای سرمایه شرکت مقرر نکرده است. این نقیصه موجب تضعیف حقوق طلبکاران این نوع شرکت نسبت به شرکت‌های سهامی است. چرا که در شرکت‌های سهامی، قانون، بسته به مورد، حداقل سرمایه را پیش‌بینی کرده است. اما در شرکت با مسئولیت محدود، حقوق اشخاص ثالث لااقل از این نظر حفظ می‌شود که سرمایه شرکت ـ که البته می‌تواند مبلغ کمی باشد ـ باید کلا تقویم و تسلیم شود؛ در غیر این صورت شرکت تشکیل نمی‌شود.

در این زمینه، قانونگذار در ماده ۹۶ قانون تجارت، مقرر کرده است که «شرکت با مسئولیت محدود وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم‌الشرکه غیرنقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد.» این امر در مورد شرکت تضامنی نیز صدق می‌کند (مفاد ماده ۱۱۸ قانون تجارت) و شرکا نمی‌توانند بر خلاف آن توافق کنند.

محاسن شرکت با مسئولیت محدود در مقایسه با شرکت سهامی

شرکت سهامی عام با حضور حداقل پنج سهامدار (مدیر) و شرکت سهامی خاص با حداقل سه سهامدار تشکیل می‌شود؛ در حالی که شرکت با مسئولیت محدود با حداقل دو شریک تشکیل می‌شود.

حداقل سرمایه در شرکت سهامی عام، پنج میلیون ریال و در شرکت سهامی خاص، یک میلیون ریال به اضافه تکالیف حداقل 35 درصد سرمایه نقدی است اما در شرکت با مسئولیت محدود بدون ارائه مدارک تودیع سرمایه، صرفا اقرار موسسین به میزان سرمایه و پرداخت به صندوق شرکت یا هیات مدیره کفایت می‌کند. در واقع قانونگذار حداقل و حداکثری برای سرمایه شرکت مقرر نکرده است و این نقیصه موجب تضعیف حقوق طلبکاران این نوع شرکت می‌شود چرا که عمده تضمین طلب طلبکار، سرمایه شرکت است. بنابراین لازم است که حداقل سرمایه مشخص و به میزانی باشد که تا حدودی پاسخگوی طلب طلبکاران باشد.

در شرکت با مسئولیت محدود یک یا چند مدیر موظف یا غیر موظف که ممکن است از خارج از شرکا هم باشند برای مدت محدود یا نامحدود اداره شرکت را برعهده می‌گیرند (ماده ١٠۴ قانون تجارت) در صورتی که در شرکت سهامی عام حداقل پنج نفر و در شرکت سهامی خاص حداقل سه مدیر برای مدت حداکثر ٢ سال انتخاب می‌شوند. (ماده ٣ و ١٠٧ لایحه اصلاحی قانون تجارت و ماده ١٠٩ قانون تجارت)

قلمرو آگهی‌ها در شرکت‌های سهامی با توجه به مواد ٩٧ و ٩٨۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت، وسیع‌تر از شرکت با مسئولیت محدود است. (ماده ٢٠ قانون تجارت)

معایب شرکت با مسئولیت محدود در مقایسه با شرکت سهامی

اگر چه تمام سهم‌الشرکه شرکت، باید در شرکت با مسئولیت محدود در بدو تاسیس پذیره‌نویسی و پرداخت شود اما این پرداخت ممکن است صوری باشد.

در شرکت با مسئولیت محدود ورقه‌ای به نام سهم‌الشرکه صادر نمی‌شود و نیز این سهم‌الشرکه نمی‌تواند به صورت اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از با نام یا بی‌نام صادر شود اما در شرکت سهامی عام نقل و انتقال سهام کاملا آزاد بوده و در شرکت سهامی خاص این نقل و انتقال ممکن است فقط مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی سهامداران شود.

چگونگی انحلال شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود مانند سایر انواع شرکت در این موارد منحل می شود:

الف- اگر موضوع و هدفی که شرکت برای انجام آن تشکیل شده است، غیرممکن شده یا آن موضوع انجام شده باشد.

ب- وقتی برای شرکت مدت معینی تعیین شده باشد و آن مدت به اتمام برسد.

پ- در صورتی که همه شرکا تصمیم بر انحلال شرکت بگیرند.

ت- در صورتی که به هر علتی، از شرکای شرکت تنها یک نفر باقی بماند.

ث- در صورتی که شرکت ورشکست شود.

در مواردی که ذکر شد، در صورت وقوع هر یک از موارد فوق، شرکت منحل خواهد شد. اما برخی علل نیز در موارد خاصی باعث انحلال شرکت با مسئولیت محدود خواهد شد:

الف- اگر عده‌ای از شرکای شرکت که سهم‌الشرکه آنان از نیمی از سرمایه شرکت بیشتر باشد، تصمیم به انحلال شرکت بگیرند. این اکثریت شامل اکثریت عددی شرکا نیست و حتی در صورتی که فقط یک نفر از شرکا که بیشتر از 50 درصد از سرمایه شرکت را دارا باشد، چنین تصمیمی بگیرد، شرکت منحل خواهد شد، حتی در صورتی که تعداد شرکای شرکت بسیار زیاد باشد و آنها موافق انحلال شرکت نباشند.

ب- اگر به علت ضررهایی که به شرکت وارد شده است، نیمی از سرمایه شرکت از بین رفته باشد و یکی از شرکا از دادگاه تقاضای انحلال کند، در صورتی که دادگاه دلایل متقاضی را قابل پذیرش بداند و بقیه شرکا هم حاضر نباشند سهم شریک را که در صورت انحلال به او می‌رسد، پرداخت کرده و او را از شرکت خارج کنند، دادگاه حکم به انحلال شرکت خواهد داد.

پ - اگر یکی از شرکا فوت کند؛ در صورتی که در اساسنامه پیش‌بینی شده باشد که فوت یکی از شرکا باعث انحلال شرکت شود.

تصفیه شرکت با مسئولیت محدود:

هر شرکتی از جمله شرکت با مسئولیت محدود باید پس از انجام مراحل انحلال از طریق اداره ثبت شرکت‌ها، امر تصفیه شرکت را انجام دهد.

نکات زیر درباره تصفیه شرکت مسئولیت محدود قابل توجه است:

امر تصفیه در شرکت‌های با مسئولیت محدود وظیفه مدیران شرکت است؛ مگر در صورتی که در اساسنامه ترتیب دیگری مقرر شده باشد. (مدیران شرکت می‌توانند در صورت‌جلسه انحلال، یکی از اعضای شرکت را به عنوان مدیر تصفیه معرفی کنند.) در مورد اموری همچون صلح و تعیین داور، مدیر تصفیه وقتی حق انجام این امور را دارد که در اساسنامه یا توسط اعضای مجمع عمومی، به او این اجازه داده شده باشد.

برای تقسیم دارایی شرکت بعد از انحلال، لازم است که انحلال شرکت قبلا در روزنامه رسمی اعلام شده و سه بار در یکی از جراید آگهی شده باشد و ضمنا یک سال نیز از تاریخ انتشار اولین آگهی در روزنامه گذشته باشد.

در صورتی که خلاف این قاعده عمل شود، مدیر تصفیه مسئول ضرر و زیان طلبکارانی که موفق به وصول طلب خود نشده‌اند، خواهد بود.

نتیجه تصویری برای شرکت مختلط غیر سهامی

شرکت مختلط غیر سهامی

شرکت مختلط غیرسهامی شرکتی است که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می گردد در این شرکت شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت حاصل شود و مسئولیت شریک با مسئولیت محدود تا میزان سرمایه ای است که در شرکت سرمایه گذاری کرده یا خواهد کرد. به دنبال نام این شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و حداقل نام یکی از شرکا ضامن قید گردد). (ماده ١٤١ ق.ت)

شرکت مختلط غیر سهامی دو نوع شریک دارد:

* شریک ضامن که شبیه ضامن درشرکت تضامنی است.

* غیر ضامن که وجود شریک اخیرالذکر شریک مختلط غیر سهامی را از شرکت تضامنی متمایز می سازد.

وضعیت حقوقی شرکا

شریک ضامن که مقداری از سرمایه شرکت را پرداخت می نماید مسئول کلیه بدهیهایی است که شرکت ممکن است علاوه بر دارایی خود پیدا نماید. یعنی اگر سرمایه شرکت تکافوی طلب طلبکاران را ننمود طلبکاران می توانند به اموال و دارایی فردفرد شرکا ضامن و یا به کلیه آنان به نحو تضامن مراجعه نموده و آن قسمت از طلب خود را که از دارائی شرکت دریافت ننموده اند وصول نمایند. در صورتی که شرکا با مسئولیت محدود فقط در حدود آورده خود به شرکت در مقابل طلبکاران جوابگو خواهند بود و به هیچ وجه طلبکار حق مراجعه به اموال و دارائی شخصی شرکا اخیر الذکر را ندارد.

در شرکت مختلط غیر سهامی روابط بین شرکا تابع شرکتنامه خواهد بود.

نام شریک غیر ضامن نباید به دنبال اسم شرکت آورده شود و اگر بر خلاف این مورد عمل شود شریک مذکور ضامن تلقی خواهد شد.

تشکیل شرکت مختلط غیر سهامی

شرکت مختلط غیر سهامی که از نظر طبقه بندی جز شرکتهای شخص محسوب می شود با تنظیم شرکتنامه واساسنامه و امضای شرکا تشکیل و به ثبت می رسد . روابط شرکا تابع شرکتنامه خواهد بود. تنظیم اساسنامه نیز درشرکت متداول و مورد استفاده قرار می گیرد.

در تنظیم شرکتنامه و اساسنامه باید مفاد ماده ١٦١ ق.ت. ناظر به مواد ١٣٦ تا ١٤٠ همان قانون مورد توجه قرار گیرد.

بعد از ثبت شرکت مختلط غیر سهامی خلاصه ای از شرکتنامه در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه های کثیر الانتشار درج می گردد.

ارگان اداره کننده شرکت مختلط غیرسهامی

اداره امور شرکت مختلط غیرسهامی به عهده شریک یا شرکا ضامن بوده و قلمرو اختیارات آنان از مقررات شرکت تضامنی تبعیت می نماید. به این ترتیب شریک ضامن مسئول تادیه قروضی است که شرکت مختلط غیر سهامی بر اثر فعالیت خود به دیگران پیدا می نماید. بدیهی است که طلبکار پس از انحلال شرکت در بدو امر به دارایی شخص حقوقی مراجعه کرده و در صورت عدم تکافوی دارایی شرکت می تواند بطور نامحدود و تضامنی به دارائی شخصی شرکای ضامن مراجعه نماید (مستفاد از مواد ١٤١ و ١٦٤ و ١٥١ و ١٥٧ ق.ت).

شریک با مسئولیت محدود حق اداره کردن شرکت را ندارد و در صورت انجام معاملاتی برای شرکت در مورد تعهدات ناشی از آن معاملات درمقابل طرف معامله ضامن خواهد بود مگر اینکه تصریح نماید که معامله را به وکالت از طرف شرکت انجام می دهد.

در صورت زیاد بودن شرکا کلیه آنان حق مداخله در امور شرکت را خواهند داشت. به نظر می رسد که اساسنامه شرکت می تواند اداره امور شرکت را به یک یا چند مدیر منتخب واگذار نموده و نحوه مدیریت مدیر یا مدیران را تعیین کرده و قلمرو و حدود اختیارات آنان را ترسیم نماید.

برابر ماده ١٤٤ ناظر به ماده ١٢٣ ق.ت. هیچ یک از شرکای ضامن نمی تواندسهم خود را به دیگری منتقل کند. مگر به رضایت تمام شرکا. و نیز به موجب ماده ١٤٨ ق.ت. شریک با مسئولیت محدود حق ندارد بدون رضایت سایر شرکا تمام یا قسمتی از سهم الشرکه خود را به شخص ثالث انتقال داده و او را در شرکت مختلط داخل نماید. در چنین صورتی شخص ثالث مزبور حق دخالت در اداره شرکت و حق بازرسی در امور شرکت را نخواهد داشت.

ضمنا در اساسنامه شرکت مختلط غیر سهامی می توان بازرس یا بازرسان را برای کنترل و مراقبت شرکت پیش بینی نمود.

ارگان تصمیم گیرنده

در قانون تجارت ایران تشکیل مجامع عمومی عادی یا فوق العاده برای شرکت مختلط غیر سهامی پیش بینی نشده است ولی این مانع از آن نیست که شرکای به هنگام تاسیس شرکت مجامع مزبور را در اساسنامه پیش بینی نمایند.

شریک یا شرکا با مسئولیت محدود نمی توانند از سود شرکت استفاده نمایند مگر در صورتی که تقسیم سود بین آنان موجبات تقلیل سرمایه را فراهم ننماید . از طرف دیگر چنانچه در اثر زیانهای وارده سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود تقصان پیدا نماید. تا جبران کسری مذکور هیچگونه سودی را نمی توان به وی تخصیص داد و در صورتی که وجهی برخلاف موارد فوق تادیه گردد شریک با مسئولیت محدود تا معادل وجه دریافتی در مقابل تعهدات شرکت جوابگو خواهد بود مگر این که ثابت نماید با حسن نیت و با استناد به ترازنامه مرتب وجه مزبور را دریافت نموده است (مستفاد از ماده ١٥٤ ق.ت).

انحلال و تصفیه

شرکت مختلط غیر سهامی در موارد ذیل منحل می گردد (ماده ١٦١ ناظر بر ماده ١٣٦ ق.ت)

در مورد بندهای ١ و ٢ و ٣ ماده (ماده ٩٣ ق.ت) (شركتهای سهامی منسوخه سال ١٣١١)

*وقتی كه شركت برای هدفی كه تشكیل شده آن را انجام داده یا انجام آن غیر ممكن باشد.

*وقتی كه شركت برای مدت معینی تشكیل شده و آن مدت منقضی شده باشد.

*در صورتی كه شركت ورشكسته اعلام گردد.

*در صورتی كه به واسطه ضرهای وارده حداقل نصف سرمایه شركت از بین رفته و یكی از شركای شركت با مسئولیت محدود تقاضای انحلال آن را كرده باشد دادگاه نیز دلایل مدعی را موجه تشخیص دهد و سایر شركا حاضر نباشند سهم الشركه ای كه در صورت انحلال شركت به او تعلق می گیرد پرداخت نموده و او را از شركت خارج سازند.

*در صورتی كه عده ای به انحلال اتخاذ تصمیم نموده باشند بدیهی است كه اساسنامه شركت با

مسئولیت محدود برای انحلال شركت می تواند اكثریت سرمایه را به هر میزانی بیش از نصف اعم از ٤/٣ غیره پیش بینی نماید.

*در مورد فوت یكی از شركا و آن در صورتی است كه چنین موردی دراساسنامه پیش بینی شده باشد قانونگذار حجر یكی از شركا را از موارد انحلال ندانسته است. لیكن در صورت ورشكستگی شركت (نه یكی از شركا) انحلال و تصفیه آن امری بدیهی است

در صورت تراضی تمام شرکا

در صورتی که یکی از شرکا به دلایلی انحلال شرکت را از دادگاه تقاضا نموده و دادگاه با احراز موجه بودن دلایل مزبور حکم به انحلال شرکت بدهد.

در صورت فسخ یکی از شرکا مطابق با ماده ١٣٧ ق.ت.

در صورت ورشکستگی یکی از ای شرکا مطابق ماده ١٣٨ ق.ت.

در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکا مطابق مواد ١٣٩ و ١٤٠ ق.ت.

مطابق قسمت دوم ماده ١٦١ ق.ت مرگ یا محجوریت یا ورشکستگی شریک یا شرکای با مسئولیت محدودموجب انحلال شرکت نمی شود.

امر تصفیه به عهده مدیر یا مدیران شرکت می باشد مگر آنکه شرکای ضامن اشخاص دیگری رااز خارج یا از بین خود برای تصفیه معین نماید در صورت اختلاف نظر بین شرکای ضامن دادگاه اشخاصی را برای تصفیه تعیین می نماید و شرکای غیر ضامن نیز حق دارند کهیک یا چند نفر را جهت نظارت در امر تصفیه معین نمایند. وظیفه مدیران تصفیه خاتمه دادن به کارهای جاری و اجرای تعهدات و وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت است.

اگر شرکت مختلط غیر سهامی منحل شده وشریک با مسئولیت محدود هنوز تمام یا قسمتی از سهم الشرکه خود را نپرداخته و یا پس از تادیه مسترد داشته باشد طلبکاران شرکت حق دارند معادل آنچه از بابت سهم الشرکه باقی مانده است مستقیما علیه شریک با مسئولیت محدود اقامه دعوی نمایند و اگر شرکت ورشکسته شده باشد حق مزبور با مدیر تصفیه می باشد. در صورت ورشکستگی شرکت مختلط غیر سهامی دارایی شرکت بین طلبکاران خود شرکت تقسیم شده واطلبکاران شخص شرکا در آن دارایی شرکت بین طلبکاران خود شرکت تقسیم شده و طلبکاران شخص شرکا در آن حقی ندارند سهم الشرکه شرکای با مسئولیت محدود نیز جز دارایی شرکت محسوب می گردد. در صورت عدم تکافوی دارایی شرکت برای تادیه قروض طلبکاران بقیه طلب خود را از دارایی شخصی تمام یا هر یک از شرکای ضامن وصول می نمایند و دراین صورت بین طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکای ضامن تفاوتی نخواهد بودو در صورت ورشکستگی یکی از شرکای شرکت و یا طلبکاران شخصی شرکای ضامن تفاوتی نخواهد بود. در صورت ورشکستگی یکی از شرکای شرکت ویا طلبکاران آن با طلبکاران شخصی شریک مزبور متساوی الحقوق خواهند بود(مستفاد از مواد ١٥٦و ١٥٧ و ١٥٨ ق.ت ).

دفاتر هر شرکتی که منحل شود بانظر مدیر ثبت اسناد در محل معینی از تاریخ ختم تصفیه تا دو سال محفوظ می ماند و نیز هر شرکتی مجاز است که جهت تصفیه ترتیب دیگری را در اساسنامه خود مقرر دارد (مواد ٢١٧ و ٢١٨ ق.ت.).

اداره شرکت

مطابق ماده ١٤٤ ق.ت: (اداره شرکت مختلط سهامی به عهده شریک یا شرکای ضامن و حدود اختیارات آنها همان است که در مورد شرکای شرکت تضامنی مقرر است).

و در مورد شرکای با مسئولیت محدود ماده ١٤٥ اشعار داشته:(شریک با مسئولیت محدود نه به عنوان شریک حق اداره کردن شرکت را دارد نه اداره امور شرکت از وظایف اوست).

آنگونه که از مواد فوق برمی آید در شرکت مختلط غیرسهامی فقط شرکای ضامن هستند کهحق اداره کردن شرک را دارند و به عبارت دیگر اداره و مدیریت شرکت تنها بر عهده آنهاست و شرکای با مسئولیت محدود نمی توانند در این امر دخالت کنند.

علت این امر نیز این است که شرکای ضامن در مقابل اشخاص ثالث مسئولیت نامحدد دارند وطبیعی است که باید حقوق آنها در مقابل شرکای با مسئولیت محدود حفظ شود و اراده آنها می تواند در تصمیم شرکای ضامن تاثیر گذارد.

حال سئوال این است که آیا شرکای با مسئولیت محدود هیچ دخالتی در شرکت نمی توانند بکنند و حدود این منع قانونی تا کجاست؟

همانگونه که قانونگذار تصریح کرده شرکای با مسئولیت محدود نمی توانند در اداره شرکت دخالت کنند. بدیهی است که منظور از اداره شرکت انجام دادن کلیه عملیات و معاملاتی است که برای شرکت ایجاد تعهد کند و هدف از آن نیز حفظ حقوق شرکای ضامن در قبال سایر شرکا واشخاص ثالث می باشد. پس بنابراین نباید نتیجه گرفت که اعمال شریک با مسئولیت محدود در درون شرکت نیز که ارتباطی باحقوق اشخاص ثالث ندارد ممنوع است. بنابراین شریک با مسئولیت محدود می تواند در رای دادن مشورت شرکت در مجامع و سایر اموری که جنبه اداری درون شرکت دارد دخالت کند. کما اینکه خود مقنن به حق نظارت شرکای با مسئولیت محدود تصریح کرده است.

ماده ١٤٧ ق.ت در این خصوص می گوید:(هر شریک با مسئولیت محدود حق نظارت در امور شرکت را داشته و می تواند از روی دفاتر واسناد شرکت برای اطلاع شخص خود راجع به وضعیت مالی شرکت صورت خلاصه ترتیب دهد. هر قراردادی که بین شرکا برخلاف این ترتیب داده شود از درجه اعتبار ساقط است.)

بنابراین قانون تجارت برخلاف مواد ١٤٤ و ١٤٥ که دخالت شرای با مسئولیت محدود را در اداره شرکت منع کرده است در ماده ١٤٧ به صراحت حق نظارت را به آنها اعطا نموده واین موضوع جنبه نظم عمومی داشته تا آنجا که قرارداد بر خلاف آن را از درجه اعتبار ساقط دانسته است.

نکته ای که در خصوص اداره شرکت قابل توجه است انتخاب مدیران شرکت است. مسئله این است که آیا شرکا می توانند از اشخاص خارج شرکت همانند ماده ١٢٠ ق.ت. اشخاص را به عنوان مدیر انتخاب نمایند و آیا اصولا انتخاب شرکای با مسئولیت محدود به عنوان مدیر مجاز است؟

ظاهر ماده ١٤٤ ق.ت. چنین امری را نمی پذیرد چرا که اداره آن را از وظایف شرکا ضامن می داند و طبیعی است که با پذیرش آن شرکای با مسئولیت محدود نیز نمی توانند به عنوان مدیر انتخاب شوند. و این سیاست قانونگذار شرکت های مختلط را در بهر ه بردن از متخصصین امر مدیریت محدود می کند. ولی به نظر می رسد که با استفاده از اصول کلی حاکم بر شرکتهای تضامنی می توان استنباط کرد که انتخاب مدیران از بین اشخاص خارج از شرکت و حتی شرکای با مسئولیت محدود امکانپذیر باشد. ماده ١٢٠ ق.ت. که در خصوص اداره شرکت های تضامنی است چنین امری را تجویز می کند و از طرف دیگر لحن ماده ١٤٤ به گونه ای است که ادراه شرکت را از اختصاصات شرکای ضامن می داند کما اینکه اداره شرکت تضامنی یا هرشرکت دیگی نیز از اختیارات و وظایف شرکاست. بنابراین در صورتی که اشخاص ضامن شخص را حتی خارج از شرکت نیز به این سمت بگمارند باز هم خود آنها هستند که شرکت را اداره می کنند چرا که مدیر مذکور نماینده آنها تلقی می شود و مانند این است که خودشان شرکت را اداره نمایند.

بنابراین می توان با این توضیح و به خاطر نفعی که شرکت در انتخاب مدیران متخصص می تواند داشته باشد چنین امری را برای شرکت تجویز کرد.

نتیجه تصویری برای شرکت تضامنی

شرکت تضامنی چیست؟

«شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسؤولیت تضامنی تشکیل شود. اگر دارائی شرکت برای تأدیه تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسؤول پرداخت تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسؤول پرداخت تمام قروض شرکت است. هر قراری که بین شرکاء برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث کأن لم یکن خواهد بود» (ماده 116قانون تجارت)

چنان‌چه از تعریف شرکت تضامنی برمی‌آید، این شرکت از نوع شرکت‌های اشخاصی است که برخلاف شرکت‌های سرمایه، اصالت با خود شرکای شرکت و میزان اعتبار آن‌هاست، نه میزان سرمایه آن‌ها در شرکت. به همین جهت در شرکت تضامنی کلیه شرکاء مسؤول تعهدات شرکت می‌باشند؛ چه در انجام معامله شخصاً مداخله داشته باشند؛ یا نداشته باشند یعنی هر یک از شرکای شرکت در مقابل تمامی تعهدات شرکت مسؤول است. بنابراین شرکت تضامنی معمولاً بین پدر و پسران یا برادران یا بین دوستان نزدیک و کسانی که با یکدیگر شناسایی کامل داشته باشند، تشکیل می‌گردد. مقررات مربوط به شرکت تضامنی در ضمن مواد 116 تا 140 قانون تجارت بیان شده است.

اصول شرکت تضامنی

به طور خلاصه در شرکت تضامنی سه اصل زیر رعایت می‌شود: مسئولیت تضامنی شرکاء، غیر قابل انتقال بودن سهم الشرکه و تصریح به شرکت تضامنی در نام شرکت.

تشکیل شرکت تضامنی‌

غیر از شرایط کلی که در قراردادها باید از لحاظ شرایط اساسی معامله در نظر گرفته شود، برای تشکیل شرکت تضامنی شرکاء باید شرکت‌نامه را تنظیم و امضاء کنند که حدود مشارکت، وظایف و اختیارات و حقوق هر یک در آن تصریح گردد. شرکت نامه باید به ثبت برسد و الا سند مزبور در هیچ یک از محاکم پذیرفته نخواهد شد. (مفاد مواد 47 و ‌48قانون ثبت)

ثبت کلیه شرکت‌ها الزامی و تابع مقررات قانون ثبت شرکت‌هاست، بنابراین شرکت نامه باید به صورت سند رسمی تنظیم گردد. ثبت شرکت نامه در شرکت‌های تضامنی در اداره ثبت شرکت‌ها به عمل می‌آید. مفاد شرکت نامه در دفتر ثبت شرکت‌ها ثبت ‌گردیده و بعداً برای اطلاع عموم آگهی می‌گردد. (مفاد ماده 195 قانون تجارت)

نام شرکت

منظور از نام شرکت، نامی است که شرکاء برای شرکت انتخاب می‌کنند.

«در اسم شرکت تضامنی باید عبارت (شرکت تضامنی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء ذکر شود در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است عبارتی از قبیل (و شرکاء) یا (و برادران) قید شود». (مادۀ 117 قانون تجارت)

درج نام شرکاء در نام شرکت تضامنی از این جهت ضرورت دارد که چون شرکاء نسبت به تعهدات شرکت مسئولیت تضامنی دارند با معرفی نام، اشخاصی که با شرکت معامله می‌نمایند، تشخیص خواهند داد که آیا شرکاء اعتبار کافی دارند یا خیر.

مقررات مربوط به حقوق طلب‌کاران در مورد ورشکستگی شرکاء یا شرکت

ورشکستگی شرکاء تأثیری در ورشکستگی شرکت ندارد؛ زیرا شخصیت شرکاء با شخصیت شرکت متفاوت بوده و مطالبات و تعهدات آن‌ها از یکدیگر جداست. اگر شریک ورشکسته گردد طلب‌کاران او فقط حقی نسبت به سهم الشرکۀ او در شرکت پیدا می‌کنند. (مفاد ماده 128 قانون تجارت)

تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی

هر شرکت تضامنی می‌تواند با تصویب تمام شرکاء به شرکت سهامی تبدیل گردد که در این صورت رعایت تمام مقررات مراجع شرکت‌های سهامی ضروری است. (مفاد ماده 135 قانون تجارت)

مدارک لازم برای ثبت شرکت تضامنی

1- دو نسخه اساسنامه تکمیل شده

2- دو نسخه شرکت نامه تکمیل شده

3- دو نسخه تقاضا نامه تکمیل شده

4- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت شرکت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت کلیه شرکا مدیران و هیات نظارت درمواردی که تعداد شرکا بیش از 12 نفر باشد .

5- تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نام های پیشنهادی و همچنین فیش واریزی

6- اصل گواهی عدم سو پیشینه جهت امضا هیت مدیریت

7- دو نسخه صورتجلسه هیت مدیره

8- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین

9- اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذریرد.

شرکت مختلط سهامی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی بین یک عده شرکای سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می‌شود. شرکای سهامی کسانی هستند که سرمایه آن‌ها به صورت سهام یا قطعات سهام مساوی القیمه درآمده و مسئولیت آن‌ها به میزان همان سرمایه‌ای است که در شرکت دارند. شریک ضامن، کسی است که سرمایه او به صورت سهام در نیامده و مسئول کلیه قرض‌هایی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود. در صورت تعدد شریک ضامن مسئولیت آن‌ها در مقابل طلبکاران و روابط آن‌ها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود.

با توجه به ماده فوق شرکت مختلط سهامی نیز مانند شرکت مختلط غیرسهامی دارای دو نوع شریک می‌باشد:

الف) یک یا چند نفر شریک ضامن که میزان مسئولیت آن‌ها در قبال قرض‌های شرکت، تضامنی است.

ب) یک عده شرکای غیر ضامن که در حکم سهام‌دار شرکت‌های سهامی بوده و حدود مسئولیت آنان تا میزان آورده‌شان می‌باشد .

در شرکت مختلط سهامی سهم‌الشرکه شرکای غیرضامن به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده و مانند شرکت‌های سهامی قابل نقل و انتقال می‌باشد.

«در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از (شرکای ضامن) قید شود.» (مفاد ماده 163 قانون تجارت)

وضعیت حقوقی شرکای شرکت:

در شرکت مختلط سهامی، شرکای سهامی که سرمایه آن‌ها به صورت سهام با ارزش مساوی درآمده و حق دخالت در امور شرکت را ندارند و فقط حق نظارت بر آن را دارند و مکلفند آورده خود را کاملاً پذیره‌نویسی کرده و لااقل ثلث آن را به صورت نقد در موقع تأسیس شرکت بپردازند.

شریک یا شرکای ضامن در شرکت مختلط سهامی،در صورت تعدّد شریک ضامن، مسئولیت آنان در مقابل طلبکاران و روابط آن‌ها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود.

شرکای مزبور، مدیریت شرکت را به عهده دارند و سرمایه را در این شرکت فقط شرکای سهامی تأمین می‌کنند و شریک ضامن ملزم به سرمایه‌گذاری نبوده و فقط با انجام کار و فعالیت صنعتی خود، اداره امور شرکت را عهده‌دار می‌گردد و در مقابل، قسمتی از منافع شرکت را که معمولاً به نسبت یک دوم، یک سوم و یا یک چهارم است، در پایان سال مالی دریافت می‌نماید.

تشکیل شرکت مختلط سهامی:

شرکت مختلط سهامی مانند شرکت مختلط غیرسهامی دارای اسم مخصوصی می‌باشد.

بدیهی است در مدارک ثبت شرکت و آگهی مربوطه آن نام شرکاء ضامن باید قید گردد تا اشخاص ثالث بتوانند از وجود آنان اطلاع پیدا کنند. با در نظر گرفتن مفاد ماده 165 قانون تجارت و اصول پیش‌بینی شده برای شرکت‌های سهامی که در مورد شرکت‌های مختلط سهامی نیز جاری است، می‌توان نتیجه گرفت که برای تشکیل شرکت مختلط سهامی، علاوه بر شرکت‌نامه، تنظیم اساس‌نامه جداگانه نیز لازم است.

اداره شرکت مختلط سهامی:

«مدیریت شرکت سهامی مخصوص به شریک یا شرکای ضامن است» (مفاد ماده 164 قانون تجارت)

شرکت مختلط سهامی گرچه دارای مجمع عمومی است ولی این مجمع حق انتخاب مدیران شرکت را نخواهد داشت. بلکه «مدیریت شرکت مختلط سهامی مخصوص به شریک یا شرکاء ضامن است» علت آن هم این است که قاعدتاً شرکاء ضامن که مسئول تعهدات اضافه بر سرمایه هستند به حال شرکت بیشتر دلسوز بوده و از لحاظ مسئولیت ضمانتی خودشان در عمل بیشتر احتیاط خواهند نمود.

علاوه بر آن عموماً شرکت های مختلط سهامی موقعی پیدا می شوند که تاجری برای تجارت احتیاج به پول دارد و سهامی منتشر می نماید که دارنده آن درمنافع شریک و مسئولیت او تا اندازه سهامی باشد که تعهد نموده بنابراین حاضر نخواهد بود که زمام امور تجارت خود را که فعلاً به شکل مختلط در آمده به دست دیگری بسپارد.

نظارت در امور شرکت مختلط سهامی:

مطابق (ماده 165 قانون تجارت) نظارت در امور شرکت‌های مختلط سهامی با هیأتی است مرکب از لااقل سه نفر از شرکاء که از طرف مجمع عمومی صاحبان سهام انتخاب می‌شوند.

انتخاب اعضای هیأت نظارت می‌تواند علاوه بر شرکای صاحب سهم حتّی از میان شرکای ضامن نیز باشد؛ حق نظارت صاحبان سهام شرکت فردی نیست و تنها از طریق هیأت نظارت اِعمال خواهد شد.

موارد بطلان شرکت

هر شرکت مختلط سهامی که در آن رعایت موارد زیر نشده باشد باطل است:

هر گاه سرمایه شرکت ( آن قسمتی که سهامی است ) از دویست هزار تجاوز کند و سهام یا قطعات آن کمتر از یکصد ریال و الا کمتر از پنجاه ریال باشد.

در صورتی که قبل از تأدیه نصف قیمت سهام- سهام بی اسم – سهام یا موقتی تصدیق بی اسم انتشار یافته باشد.

اگر چیزی که در ازاء سهام غیر نقدی داده شده تماماً تحویل نشده باشد مسلم است تقویم آن هم قبل از تحویل باید به عمل آید.

هرگاه مدیر شرکت به موجب نوشته وقوع شرکت را به ضمیمه یک نسخه اساسنامه و شرکتنامه و صورت اسامی شرکاء به اداره ثبت برای ثبت شرکت نداده باشد.

ذینفع می تواند در موارد فوق به دادگاه مراجعه و حکم ابطال شرکت را تقاضا نماید و اگر خسارتی از این حیث متوجه او شده باشد مطالبه کند ولی شرکاء در مقابل اشخاص خارج نمی توانند به این بطلان استناد نموده و از اجرای تعهدات خود سرپیچی نمایند.

در دو مورد دعوی بطلان و در یک مورد دعوی خسارت از بطلان و در یک مورد دعوی خسارت و بطلان هر دو پذیرفته نمی شود.

موردی که دعوی بطلان پذیرفته نمی شود عبارتست از:

اگر قبل از اقامه دعوی برای ابطال شرکت و عملیات آن موجبات بطلان مرتفع شود.

هرگاه مقرر شده باشد که مجمع عمومی مخصوصی برای رفع موجبات بطلان منعقد شود و دعوت اعضاء نیز برای انعقاد مجمع موافق مخصوصی برای رفع موجبات بطلان منعقد شود و دعوت اعضاء نیز برای انعقاد مجمع موافق اساسنامه به عمل آمده باشد. از تاریخ دعوت مجمع ، دعوی بطلان در دادگاه پذیرفته نخواهد شد مگر این که مجمع عمومی موجبات بطلان را مرتفع ننماید.

موردی که دعوی خسارت پذیرفته نمی شود ، موقعی است که از تاریخ رفع موجبات بطلان یک سال منقضی شده و اشخاص از جهت معاملاتی که با ایشان شده به استناد اموری که موجب بطلان بوده ، دعوی خسارت نکرده باشند.

موردی که دعوی بطلان و خسارت هیچ کدام پذیرفته نیست ، آن است که از تاریخ حدوث سبب بطلان ده سال گذشته و اقامه دعوی بطلان و خسارت نشده باشد.

هرگاه حکم بطلان شرکت صادر شود شرکائی که بطلان مستند به عمل آنها است و هیئت نظار و مدیرهائی که در حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده اند ، در مقابل شرکاء دیگر و اشخاص ثالث نسبت به خسارت ناشیه از این بطلان مسئول خواهند بود.

انحلال شرکت

موارد انحلال شرکت مختلط سهامی طبق ماده 181 قانون به شرح زیر است:

وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده بود انجام داده ، یا انجام آن غیر ممکن باشد.

زمانی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد.

در صورتی که شرکت ورشکست شود.

بر حسب تصمیم مجمع عمومی در صورتی که در اساسنامه ، این حق برای مجمع مذکور تصریح شده باشد، تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آراء خواهد بود.

« هرگاه در اساسنامه برای مجمع عمومی حق تصمیم به انحلال معین نشده باشد و بین مجمع عمومی و شرکاء ضامن راجع به انحلال موافقت حاصل نشود و دادگاه دلائل طرفداران انحلال را موجه ببیند حکم به انحلال خواهد داد- همین حکم در موردی نیز جاری است که یکی از شرکاء ضامن به دلائلی انحلال شرکت را از دادگاه بخواهد و دادگاه آن دلائل را موجه ببیند».

بر حسب تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آراء و رضایت شرکاء ضامن.

در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء ضامن ، مشروط به این که انحلال شرکت در این موارد در اساسنامه تصریح شده باشد.

بعضی از علماء حقوق تجارت عقیده دارند که هر گاه شریک ضامن منحصر به فرد باشد و به علت فوت یا محجوریت از شرکت خارج شود سایر شرکاء می توانند شریک ضامن دیگری به جای او معلوم و شرکت را ادامه دهد.

نکاتی درباره‌ شرکت‌های سهامی که شاید ندانید:

شرکای سهامی در این شرکت افرادی هستند که سرمایه آن‌ها در شرکت به‌صورت سهام درآمده است و هر یک به‌اندازه‌ سرمایه‌ خود مسئول قروض شرکت هستند اما شرکای ضامنی، سرمایه‌ای به عنوان سهام در شرکت ندارند و مسئول تمام قروض شرکت هستند حتی قروضی که ممکن است علاوه بر میزان دارایی شرکت به وجود آید.

*وظیفه‌ سهام‌داران فقط در حیطه‌ مقدار سهام و مبلغ اسمی آن است.

*شرکت سهامی زیرمجموعه‌ شرکت‌های تجاری و بازرگانی هستند.

*در این نوع شرکت‌ها سرمایه به صورت برابر تقسیم شده است که هر قسمت را سهم می‌گویند.

*در این نوع شرکت‌ها هر فرد به اندازه‌ سرمایه‌ خود در برابر بدهی‌های شرکت مسئول است.

*افراد طلبکار نمی‌توانند به خود افراد شرکت برای گرفتن بدهی‌های بیشتر از سرمایه‌ آن‌ها مراجعه کنند.

*میزان سرمایه‌ شرکت‌های سهامی از یک مبلغ ثابت نباید کمتر باشد.

*حداقل سه عضو برای ایجاد شرکت سهامی لازم است.

*دو نوع شرکت سهامی وجود دارد، شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص.

*شرکت سهامی عام شرکتی است که قسمتی از سرمایه‌ آن بین افراد جامعه به صورت سهام به فروش می‌رسد.

*حداقل سرمایه‌ شرکت‌های سهامی عام 500 هزار تومان است.

*شرکت‌های سهامی خاص سهام محدود به افرادی است که شرکت را ایجاد کرده‌اند.

*حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت سهامی خاص 100 هزار تومان است.

مدارک شرکت مختلط سهامی برای ثبت

1-یک نسخه‌ی مصدق از شرکت نامه

2-یک نسخه‌ی مصدق از اساسنامه

3-اسامی مدیر یا مدیران شرکت

4-نوشته‌ای با امضای مدیر شرکت، حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث از آن سرمایه

5-سوابق مصدق از تصمیمات مجمع عمومی در موارد مذکور در مواد 40 ،41 و 44

6-نوشته‌ای با امضای مدیر شرکت، حاکی از پرداخت تمام سرمایه‌ی نقدی شرکای ضامن و تسلیم تمام سرمایه‌ی غیرنقدی با تعیین قیمت حصه‌های غیرنقدی

نتیجه تصویری برای شرکت مختلط سهامی

شرکت مختلط سهامی

به موجب ماده 162 قانون تجارت:

«شرکت مختلط سهامی شرکتی است که در تحت اسم مخصوص بین یک عده شرکاء سهامی و یک یاچند شریک ضامن تشکیل می شود».

بنابراین شرکت مزبور ترکیبی است از شرکت تضامنی و شرکت سهامی. نسبت به شریک یا شرکاء ضامن مقررات شرکت تضامنی و نسبت به شرکاء سهامی مقررات شرکت سهامی جاری است و در مواردی که بایکدیگر اصطکاک دارند مقررات مخصوصی وضع گردیده است.

شرکاء شرکت

در این قبیل شرکت ها دو نوع شریک موجود است:

شرکاء سهامی

شرکاء ضامن

شرکاء سهامی کسانی هستند که سرمایه آنها به صورت سهام متساوی القیمه در آمده و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه ای است که در شرکت دارند.

شریک ضامن کسی است که سرمایه او به صورت سهام در نیامده و مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارائی شرکت پیدا شود. در صورت تعدد شریک ضامن مسئولیت آنها در مقابل طلبکاران و روابط آنها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود.

شرکاء ضامن نمی توانند بدون رضایت سایر شرکاء ، تجارتی از نوع تجارت شرکت به نمایند ولو به حساب دیگری باشد و یا به عنوان شریک ضامن در شرکت با مسئولیت محدود دیگری که نظیر این تجارت را دارد داخل شوند.

اداره شرکت

مجمع عمومی

هر شرکت مختلط سهامی دارای مجمع عمومی است که مرکب از کلیه سهامداران شرکت بوده و مقررات مجمع عمومی شرکت های سهامی در آن جاری است.

شرکت سهامی عام دارای سه نوع مجمع عمومی می باشد که عبارتند از:

1- مجمع عمومی موسس

2- مجمع عمومی عادی

3-مجمع عمومی فوق العاده

بنابراین اولین مجمع عمومی طبق ماده 41 قانون باید تشکیل و بدواً اظهار مؤسسین را ، راجع به فروش سهام و تأدیه اقلاً ثلث قیمت سهام نقدی و تعهد بقیه و سایر مواردی که ذکر شده رسیدگی واظهاریه ای که به اداره ثبت داده می شود تصویب و اگر سهام غیر نقدی باشد ، آن چه در ازاء قیمت آنها داده می شود تقویم و مراقبت رد پرداخت نماید.

این مجمع عمومی اقلاً سالی یک بار باید تشکیل شود و وظیفه آن انتخاب هیئت نظار مطالعه گزارش سالیانه آنها رسیدگی به محاسبات شرکت و بحث در امور لازم خواهد بود و در موقع انحلال نسبت به شرکاء سهامی درباره تصمیم شرکت اظهار عقیده خواهد نمود و بالجمله مجمع عمومی از طرف شرکاء سهامی ، که حق مداخله آنها قطع شده هر گونه تصمیمی که قانوناً مجاز باشد خواهد گرفت. طبق ماده 170 «تا پانزده روز قبل از انعقاد مجمع عمومی هر صاحب سهمی می تواند (خود یا نماینده او) در مرکز اصلی شرکت حاضر شده واز صورت بیلان و صورت دارائی و گزارش هیئت نظار اطلاع حاصل کند».

هیئت نظار یا بازرسان

چون اختیار اداره شرکت به دست شرکاء ضامن است و شرکاء سهامی نمی توانند در آن دخالت داشته باشند ، لذا قانون حق نظارت به شرکاء سهامی داده که به وسیله مجمع عمومی اعمال می شود . مطابق ماده 165 «در هر یک از شرکت های مختلط سهامی هیئت نظاری لااقل مرکب از سه نفر از شرکاء برقرار می شود و این هیئت را مجمع عمومی شرکاء بلافاصله بعد از تشکیل قطعی شرکت و قبل از هر اقدامی در امور شرکت معین می کند. انتخاب هیئت نظار به موجب شرایط مقرر در اساسنامه شرکت تجدید می شود.

در هر صورت اولین هیئت نظار فقط برای یک سال انتخاب خواهد شد». پس مدت مأموریت هیئت نظار بسته به مندرجات اساسنامه است ولی اولین دفعه باید برای مدت یک سال که در حقیقت آزمایش عمل آنها است انتخاب شوند.

اولین هیئت نظار وظیفه دارند رسیدگی و تحقیق نماید که آیا قیمت سهام طبق ماده 28 قانون و تأدیه ثلث سهام نقدی و تعهد بقیه – صدور سهام با اسم و بی اسم به نحوی که در شرکت های سهامی مقرر است تقویم چیزی که در ازاء سهام غیر نقدی داده می شود و تحویل آنها به شرکت و همچنین وظیفه اولین مجمع عمومی به عمل آمده است یا خیر و نیز نوشته هائی که مدیران باید مطابق ماده 50 تهیه و به عمل آمده است یا خیر و نیز نوشته هائی که مدیران باید مطابق ماده 50 تهیه و به اداره ثبت بدهند موجود است یا خیر و بعد از آن اعضاء هیئت نظارت طبق ماده 168 قانون «دفاتر صندوق و کلیه اسناد شرکت را تحت تدقیق در آورده همه ساله گزارشی به مجمع عمومی می دهند و هر گاه در تنظیم صورت دارائی ، بی ترتیبی و خطائی مشاهده نمایند در گزارش مزبور ذکر نموده و اگر مخالفتی با پیشنهاد مدیر شرکت در تقسیم منافع داشته باشند دلائل خود را بیان می کنند».

هر گاه به موجب اساسنامه مجمع عمومی حق انحلال شرکت را داشته باشد هیئت نظار هر موقع اداره شرکت را صلاح ندیدند مجمع عمومی را دعوت و دلائل خود را اظهار می نمایند.

مسئولیت هیئت نظار

هر گاه هیئت نظار در انجام مأموریت خود بر طبق قوانین معموله مملکتی تقصیر و یا مسامح نمایند در مقابل شرکاء مسئول می باشند ولی از جهت اعمال اداری و نتایج حاصله از آن به هیچ وجه مسئولیتی ندارد.

طلبکاران شرکت

درباره شرکاء ضامن در این قبیل شرکت ها هم مادام که شرکت منحل نشده مطالبه قروض آن باید از خود شرکت به عمل آید و پس از انحلال ، طلبکاران شرکت می توانند برای وصول مطالبات خود به شریک یا شرکاء ضامن رجوع نمایند. مادام که قروض شرکت از دارائی آن تأدیه نشده هیچ یک از طلبکاران شخصی شرکاء ضامن حقی بر دارائی شرکت ندارند. هر گاه شرکاء سهامی از بابت بقیه قیمت سهام تعهدی نموده اند که پرداخت نشده پس از انحلال طلبکاران می توانند به آنها رجوع و تا تأدیه تمام قیمت سهام ، طلب خود را وصول نمایند و زائد بر آن حقی نخواهند داشت. در موردی که شرکت ورشکست شود این حق با مدیر تصفیه خواهد بود.

ورشکستگی هیچ یک از شرکاء ضامن موجب انحلال شرکت نخواهد بود مگر این که مدیر تصفیه تقاضا مدت شش ماه گذشته و شرکاء ضامن مدیر تصفیه را از انحلال منصرف نکرده باشند.

موارد بطلان شرکت

هر شرکت مختلط سهامی که در آن رعایت موارد زیر نشده باشد باطل است:

در صورتی که قبل از تأدیه نصف قیمت سهام- سهام بی اسم – سهام یا موقتی تصدیق بی اسم انتشار یافته باشد.

در دو مورد دعوی بطلان و در یک مورد دعوی خسارت از بطلان و در یک مورد دعوی خسارت و بطلان هر دو پذیرفته نمی شود.

موردی که دعوی بطلان پذیرفته نمی شود عبارتست از:

اگر قبل از اقامه دعوی برای ابطال شرکت و عملیات آن موجبات بطلان مرتفع شود.

انحلال شرکت

موارد انحلال شرکت مختلط سهامی طبق ماده 181 قانون به شرح زیر است:

وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده بود انجام داده ، یا انجام آن غیر ممکن باشد.

زمانی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد.

در صورتی که شرکت ورشکست شود.

بر حسب تصمیم مجمع عمومی در صورتی که در اساسنامه ، این حق برای مجمع مذکور تصریح شده باشد تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آراء خواهد بود. « هرگاه در اساسنامه برای مجمع عمومی حق تصمیم به انحلال معین نشده باشد و بین مجمع عمومی و شرکاء ضامن راجع به انحلال موافقت حاصل نشود و دادگاه دلائل طرفداران انحلال را موجه ببیند حکم به انحلال خواهد داد- همین حکم در موردی نیز جاری است که یکی از شرکاء ضامن به دلائلی انحلال شرکت را از دادگاه بخواهد و دادگاه آن دلائل را موجه ببیند».

بر حسب تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آراء و رضایت شرکاء ضامن.

در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء ضامن ، مشروط به این که انحلال شرکت در این موارد در اساسنامه تصریح شده باشد.

بعضی از علماء حقوق تجارت عقیده دارند که هر گاه شریک ضامن منحصر به فرد باشد و به علت فوت یا محجوریت از شرکت خارج شود سایر شرکاء می توانند شریک ضامن دیگری به جای او معلوم و شرکت را ادامه دهند.

مدارک لازم برای ثبت شرکت مختلط سهامی:

* یک نسخه مصدق از شرکت نامه

* یک نسخه مصدق از اساسنامه

* اسامی مدیر یا مدیران شرکت

* نوشته ای با امضای مدیر شرکت ،حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث ازآن سرمایه

* سوابق مصدق از تصمیمات مجمع عمومی در موارد مذکور در مواد 40،41 و 44

* نوشته ای با امضای مدیر شرکت،حاکی از پرداخت تمام سرمایه ی نقدی شرکای ضامن و تسلیم تمام سرمایه ی غیر نقدی با تعیین قیمت حصه های غیر نقدی

نتیجه تصویری برای شرکت نسبی

شرکت نسبی چیست؟

شرکت نسبی را قانون تجارت در ماده 1863 به این طریق تعریف می نماید:

«شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته شده».

شرکت نسبی مانند شرکت تضامنی است با این تفاوت که در شرکت تضامنی شرکاء در مقابل طلبکاران متضامناً مسئول پرداخت قروض شرکت هستند ولی در شرکت نسبی به شرح ماده 186 «اگر دارائی شرکت نسبی برای تأدیه تمام قروض شرکت کافی نباشد هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت داشته مسئول تأدیه قروض شرکت است» مثلاً شرکتی که بین چهار نفر تشکیل می شود که اولی نصف سرمایه آن را پرداخته و دومی ربع آنها و دو نفر باقی مانده متساویاً ربع دیگر را ، اگر قروض شرکت بیش از سرمایه آن باشد نسبت به باقی مانده طلب پس از استهلاک سرمایه آن باشد نسبت به باقی مانده طلب پس از استهلاک سرمایه ، شریک اول نصف قروض و دومی یک ربع آن و دو نفر دیگر هر یک ، یک هشتم آن را مسئول پرداخت خواهند بود.

شرکت نسبی در بعضی از ممالک اروپائی من جمله فرانسه سابقه ندارد و به شرکت های حقوقی ، که در قانون مدنی تعریف شده شباهت تام دارد. اگر عنوان تجارتی آن را برداریم عیناً شرکت های حقوقی یا مدنی خواهد بود. بنابراین شرکت هائی که برای اموری غیر از تجارت تشکیل می شوند ، از قبیل آبیاری یا امور زراعتی و غیره عموماً از این قسم خواهند بود بدون این که دارای شخصیت حقوقی باشند.

اسم شرکت

به موجب ماده 184 «در اسم شرکت نسبی عبارت (شرکت نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء باید ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد بعد از اسم شریک یا شرکائی که ذکر شد عبارتی از قبیل (شرکاء) و یا (برادران) ضروری است» بنابراین مانند شرکت تضامنی ، در اسم شرکت باید نام شریک یا شرکائی قید و اسم هر یک که برده نمی شود باید شریک مخفی تحت عنوان شرکاء و یا برادران ذکر شود مانند شرکت نسبی حسین احمدی و شرکاء و یا شرکت نسبی امیدوار و پسران . قید عبارت (شرکت نسبی) برای این است که اشخاص خارج متوجه به نسبی بودن مسئولیت شرکاء باشند.

تشکیل شرکت

شرکت با تنظیم شرکتنامه و انعقاد عقد آن و پرداخت تمام سرمایه تشکیل می شود. مادام که تمام سرمایه پرداخت نشده نمی توان شرکت را تشکیل شده دانست . سهم الشرکه نیز ممکن است نقدی و یا غیر نقدی باشد ولی به هر حال سهم الشرکه نقدی باید در حین شروع شرکت پرداخت و سهم الشرکه غیر نقدی که ممکن است جنس یا کارخانه یا امتیاز و یا کار شرکاء باشد به تراضی تمام شرکاء باید تقویم و تحویل گردد.

اداره شرکت

اداره شرکت معمولاً با شرکاء خواهد بود و نیز ممکن است مدیر از خارج انتخاب شود و عده آنها ممکن است یک یا چند نفر باشد ولی درهر حال «مسئولیت مدیر شرکت در مقابل شرکاء همان مسئولیتی است که وکیل در مقابل موکل دارد» و حدود و اختیار مدیر شرکت معمولاً در اساسنامه تصریح می شود. اقدامات مدیران در اموری که اختیار ندارند برای شرکت الزام آور نیست و اگر در اثر چنین عملی زیانی متوجه شرکت شود مسئول آن خواهند بود. اما اگر شرکت در اثر اقدامات عادی مدیر که عادتاً جزء اختیارات اوست دچار ضرر شود مسئولیت متوجه مدیر نخواهد بود.

روابط شرکاء

در شرکت نسبی شخصیت شرکاء مؤثر است از آن جهت امور اساسی شرکت باید به اتفاق شرکاء باشد ، هیچ شریکی نمی تواند سهم الشرکه خود را به دیگری منتقل نماید مگر این که کلیه شرکاء رضایت دهند و پس از انتقال طبق ماده 188 قانون «هرکس به عنوان شریک ضامن در شرکت نسبی موجودی داخل شود به نسبت سرمایه ای که در شرکت می گذارد مسئول قروضی هم خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته اعم از این که در اسم شرکت تغییری داده شده یا نشده باشد. قرار شرکاء بر خلاف این ترتبیب نسبت به اشخاص ثالث اثر ندارد». هم چنین اگر در اثر ازدیاد سرمایه شریک جدید وارد شرکت شود طبق همین قاعده مسئول قروض شرکت می باشد.

شرکاء حق رقابت با شرکت را ندارند و بدون اجازه سایر شرکاء هیچ شریکی نمی تواند به تجارتی که از نوع تجارت شرکت است مبادرت نماید و یا مدیر شرکتی باشد که موضوع آن با نوع تجارت شرکت یکی است.

نفع و ضرر

هر کس به نسبت سرمایه ای که در شرکت دارد از نفع و ضرر بهره خواهد داشت ، مگر این که اساسنامه شرکت به نحو دیگری مقرر نموده باشد. ولی اگر دارائی شرکت برای تأدیه دیون آن کفایت نکند ، شرکاء به نسبت سرمایه درمقابل اشخاص ثالث مسئول پرداخت اند ولو این که شرکتنامه یا اساسنامه طرز دیگری معین نموده باشد – بنابراین قرارداد فقط بین شرکاء موثر است و درباره اشخاص ثالث اثر ندارد. اگر در نتیجه ضررهای وارده سرمایه شرکت کم شود مادام که این کمبود جبران نشده ، تأدیه هر نوع منفعت به شرکاء ممنوع است.

طلبکاران شرکت

مادام که شرکت نسبی منحل نشده مطالبه قروض آن باید از خود شرکت به عمل آید. پس از انحلال ، بستانکاران می توانند به فرد فرد شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذارده اند مراجعه نمایند.

هرگاه شرکاء به بستانکاران شرکت بدهکار باشند و یا بدهکاران شرکت طلبی از شرکاء داشته باشند مادام که شرکت منحل نشده نمی توانند به تهاتر استناد کنند.

نتیجه تصویری برای شركت تعاوني توليد و مصرف

شركت تعاوني توليد و مصرف

تعریف شرکت تعاونی:

قانون مذكور شركتهای تعاونی را چنین تعریف می كند، شركت تعاونی شركتی است از اشخاص حقیقی و حقوقی كه به منظور رفع نیازمندی های مشترك و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا ازطریق خودیاری و كمك متقابل و همكاری انان موافق اصولی كه دراین قانون مطرح است تشكیل می شود. تعداد اعضای شركت تعاونی نباید از ٧ نفر كمتر باشد.

شركت های تعاونی شركتهایی هستند كه تمام یا حداقل ٥١% سرمایه به وسیله اعضا در اختیار شركت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها، سازمان ها، شركتهای دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانكها، شهرداریها، شوراهای اسلامی كشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند ٢ اصل ٤٣ قانون اساسی از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشاركت، مضاربه، مزارعه، مساقات اجاره، اجاره به شرط تملیك، شرط فروش اقساطی و صلح اقدام به كمك در تامین یا افزایش سرمایه شركتهای تعاونی نمایند بدون آنكه عضو باشند.

با توجه به قوانین شركتهای تعاونی و اهدافی كه قانون برای آنها برشمرده و موقعیت ویژه ای كه در اقتصاد ممكلت دارند و هم چنین با توجه به ماده ٢ قانون بخش تعاونی كه مقرر می دارد: شركت هایی كه بارعایت مقررات این قانون تشكیل و به ثبت برسند تعاونی شناخته می شوند.

می توان در تعریف شركت تعاونی گفت:

شركت تعاونی شركتی است كه بین اشخاص حقیقی برای فعالیت در امور مربوط به تولید وتوزیع در جهت اهداف مطرح در قانون بخش تعاونی به منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی و اعضا از طریق همكاری و تشریك مساعی آنها با رعایت مقررات قانون مزبور تشكیل می شود.

در این تعریف چند نكته مورد توجه قرار گرفته كه به اختصار به آنها اشاره می شود:

* فقط اشخاص حقیقی می توانند عضو شركت شوند.

* شركت تعاونی فقط درامور مربوط به تولید و توزیع می توانند فعالیت كنند.

* شركت های تعاونی فقط به منظور رسیدن به اهداف خاصی كه در ماده ١ قانون بخش تعاون آمده می توانند تشكیل شده و فعالیت نمایند.

* طرق فعالیت در شركت های تعاونی تولید و توزیع همكاری و تشریك مساعی است و به طریق دیگر نمی توانند فعالیت نمایند.

* رعایت مقررات قانونی بخش تعاون در تشكیل و فعالیت شركت های مذكور الزامی است.

ثبت شرکت تعاونی

تاسیس شركت تعاونی بر اساس اقدام مجمع موسس كه شامل عده ای افراد واجد شرایط عضویت می باشد صورت می گیرد. تعداد اعضای مجمع عمومی موسس هفت نفر است كه سه نفر به عنوان هیئت موسس و یك نفر به عنوان نماینده در اداره كل تعاون می باشند. در اولین جلسه رسمی مجمع عمومی عادی كه با شركت متقاضیان تشكیل می شود اساسنامه شرکت تعاونی پیشنهادی پس از بحث و بررسی با موافقت حداقل دو سوم اعضا تصویب می شود.

حداقل و حداكثر تعداد عضو در تعاونی ها به نسبت سرمایه و فرصت اشتغال و نوع فعالیت و رعایت اصل عدم تمركز و تداول ثروت به موجب آیین نامه مصوبه وزارت تعاون تعیین می گردد. ولی در هر حال تعداد اعضا از ٧ نفر كمتر نخواهد بود.

سرمایه تامین یا تعهد شده از طرف اعضا درهر مرحله ثبت شركت تعاونی نباید كمتر از ٥١ درصد كل سرمایه شركت باشد و هر شرکت تعاونی وقتی ثبت و تشكیل می گردد كه حداقل یك سوم سرمایه آن تادیه و در صورتی كه به صورت نقدی و جنسی باشد تقویم و تسلیم شده باشد.

نکاتی چند برای ثبت شرکت تعاونی

* در تابلوها و سربرگهای شرکتهای تعاونی ذکر عنوان «تعاونی» ضروری است و باید بطور خوانا قید شود.

* برای واحدهای صنفی شهرستانها و برای هر واحد کارمندی و کارگری فقط یک شرکت تعاونی در هر موضوع فعالیت تشکیل می‌شود.

* شرکتهای تعاونی با بیش از 500 عضو و اتحادیه‌هایی که تعداد اعضاء تعاونیهای عضو آنها مجموعاً بیش از 2000 عضو باشد، «تعاونی بزرگ» محسوب می‌شوند.

* در انواع شرکتها و اتحادیه های تعاونی تعداد اعضاء در زمان ثبت شرکت و دوران فعالیت باید طبق طرح تأسیس و تغییرات بعدی آن بوده و رعایت موارد زیر الزامی است.

* حداقل تعداد اعضاء در زمان ثبت شرکت تعاونی و دوران فعالیت آن نباید از 7 نفر عضو کمتر باشد.

* در شرکتهای تعاونی اشتغالزا که به منظورایجاد اشتغال تولیدی یا خدماتی با استفاده از کمکهای دولتی برای اعضاء تشکیل می‌شوند . تعداد اعضاء بایستی حداقل معادل 50% مشاغل دائمی طرح تعاونی باشد.

* حداکثر تعداد اعضاء در تعاونیهای مسکن(تأمین مسکن اعضاء) متناسب با اهلیت ( دانش و تجربه) مدیران تعاونی بنا به تشخیص ادارات کل تعاون تعیین می‌گردد.

* تعیین میزان سرمایه و ارزش سهام بعهده هیأت مؤسس تعاونی است و میزان آن در اساسنامه مصوب ذکر خواهد شد. بدیهی است هر تعاونی وقتی تشکیل و ثبت میشود که حداقل یک سوم سرمایه آن تأدیه و چنانچه بصورت نقدی و جنسی باشد تقویم و تسلیم شده باشد.

* در شرکتهای تعاونی سرمایه‌گذاری حداقل میزان سرمایه 000ر000ر000ر1 ریال تعیین می‌گردد.

* اعضای تعاونی مکلفند مبلغ تعهد شده سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساسنامه شرکت تعاونی که نباید از دو سال بیشتر باشد تادیه نمایند.

* سهم اعضاء درتأمین سرمایه تعاونی برابر است. مگر اینکه مجمع عمومی تصویب نماید که برخی از اعضاء سهم بیشتری خریداری نمایند. در این صورت حداکثر میزان سهم هر عضو نباید از 30 درصد کل سرمایه تعاونی تجاوز نماید.

* هر شرکت تعاونی می‌تواند فقط عضو یک اتحادیه شهرستانی، استانی و یا مرکزی باشد، در هر حال عضویت در بیش از یک اتحادیه، برای شرکت تعاونی با تعدد موضوع فعالیت بلامانع است.

* اعضای هیات مدیره اتحادیه از نمایندگان تعاونیهای عضو و به عنوان شخص حقیقی و اعضای هیات بازرس اتحادیه ‌از نمایندگان تعاونیهای عضو و یا سایرین تعیین می‌شوند.

* حداقل تعداد اعضاء اتحادیه‌های سراسری در زمان ثبت شرکت تعاونی و دوران فعالیت 15 عضو تعیین می‌گردد. اعضاء اتحادیه‌های سراسری، اتحادیه‌های استانی می‌باشند.

* در شرایط خاص که تشکیل اتحادیه سراسری ضروری است و تعداد اعضاء به حد نصاب نمی‌رسد، تشکیل اتحادیه با مجوز وزیر تعاون و رعایت حداقل قانونی بلامانع است.

اهداف تشکیل شرکت تعاونی در نظام اقتصادی ایران

*ایجاد و تامین شرایط و امكانات كار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال كامل.

* قرار دادن وسائل كار در اختیار كسانی كه قادر به كارند ولی وسائل كار ندارند.

*پیشگیری از تمركز و تداول ثروت در دست افراد و گروه های خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی

* جلوگیری از كارفرمای مطلق شدن دولت.

*قرار گرفتن مدیریت و سرمایه و منافع حاصله در اختیار نیروی كار و تشویق بهره برداری مستقیم از حاصل كار خود.

* پیشگیری از انحصار احتكار تورم و اضرار به غیر.

* توسعه و تحكیم مشاركت و تعاون عمومی بین همه مردم.

انواع شرکت تعاونی

شرکت تعاونی به لحاظ نوع فعالیت به دو دسته تقسیم می‌شود:

الف- شرکت تعاونی تولید: شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌نماید.

ب- شرکت تعاونی توزیع: شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء فعالیت می‌نماید.

شرکتهای تعاونی به لحاظ عضویت به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد می‌باشد و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت، سهام آنرا به عموم عرضه نمایند.

ب- شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن منحصراً برای گروهی خاص از قبیل : کارگران، کارمندان، کشاورزان، دانشجویان، ایثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظایر اینها آزاد باشد، بدیهی است شرکت تعاونی موظف به پذیرش متقاضیان واجد شرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای عضویت وجود ندارد.

انواع گرایش های شرکت تعاونی در ایران

* کشاورزی

* صنعتی

* معدنی

* خدماتی

* مسکن

* فرش دستباف

* تامین کننده نیاز تولید کنندگان

* تامین کننده نیاز مصرف کنندگان اعتبار

* حمل و نقل

* تولیدی_توزیعی

* تامین نیاز صنوف خدماتی

* مصرف آموزشگاهی

* عمرانی

شرایط عضویت در شركتهای تعاونی

1 ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران

2 ـ نداشتن ممنوعیت قانونی و حجر

3 ـ خرید حداقل سهام در اساسنامه

4 ـ نوشتن درخواست برای عضو شدن در تعاونی

5 ـ دادن تعهد برای اینکه مقررات تعاونی را رعایت کند

6 ـ در شرکتهای تعاونی مشابه عضو نباشد

خروج عضو از شرکت تعاونی اختیاری بوده و نمی توان آن را منع كرد ولی در صورتی كه خروج نامبرده موجب ضرری برای تعاونی باشد ملزم به جبران آن خواهد بود.

در صورت فوت عضو، ورثه او با وجود شرایط لازم عضو شرکت تعاونی محسوب می شوند و در صورت تعدد ورثه بایستی ما به التفاوت افزایش سهم ناشی از تعدد خود را بپردازند و در غیر این صورت با اعلام عدم تمایل عضویت آنان لغو می گردد و در صورت لغو عضویت به هر علت سهم و كلیه حقوق و مطالبات عضو به قیمت روز تقویم و به دیون تعاونی تبدیل می شود كه پس از كسر دیون وی به شرکت تعاونی به او یا ورثه اش پرداخت می شود.

مراحل تاسیس شرکت تعاونی

برای ثبت شرکت تعاونی، هیات مؤسس متشکل از متقاضیان حائز شرایط قانونی، نسبت به تهیه طرح پیشنهادی و تنظیم اساسنامه منطبق بر قانون بخش تعاونی، دعوت به عضویت افراد واجد شرایط و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی جهت تصویب اساسنامه و تعیین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان و سایر وظایف مجمع عمومی عادی اقدام می‌نماید.

موسسین شرکت تعاونی باید با قوانین و مقررات تعاونیها آشنائی کافی داشته باشند و در صورت نیاز در کلاسهای آموزشی یکروزه که اداره کل تعاون استان تعیین می‌کند و زمان تشکیل آن حداکثر یک هفته از تاریخ تسلیم تقاضا خواهد بود شرکت نمایند.

هیات مؤسس در طرح پیشنهادی، ضرورت ثبت شرکت تعاونی و ارائه دلایل توجیهی مبنی بر تناسب هدفهای تاسیس شرکت تعاونی با هدفها و برنامه‌های مصوب جمهوری اسلامی ایران با ذکر میزان سرمایه ثابت و در گردش مورد نیاز طرح، تعداد و مشخصات داوطلبان، قید میزان سهم لازم التادیه هر عضو، سوابق و مهارتهای آنان در رشته فعالیت موردنظر، نام شعبه صندوق تعاون برای افتتاح حسابهای تعاونی را ذکر نموده و با معرفی نماینده تام‌الاختیار به اداره کل تعاون ارائه می‌نماید.

مدارک لازم هیات موسس

الف- تصویر شناسنامه و مدارک تحصیلی

ب- گواهی پایان خدمت نظام وظیفه عمومی یا معافیت

ج- برگ عدم سوء پیشینه

کارکنان رسمی و پیمانی دولت با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از بند ب و ج معافند

اداره تعاون پس از وصول تقاضانامه ثبت شرکت تعاونی و بررسی طرح پیشنهادی در مدت 5 روز نظر مثبت یا منفی خود را به هیات مؤسس اعلام و در صورت موافقت نمونه اساسنامه شرکت تعاونی و فرمهای مورد نیاز را در اختیار نماینده هیات موسس قرار خواهد داد.

اقدامات هیات موسس پس از اخذ موافقتنامه

الف- دریافت مجوز فعالیت در موضوع طرح پیشنهادی از مراجع ذیربط (در صورت نیاز به مجوز فعالیت) به نام اعضای هیات موسس تعاونی در شرف تأسیس

ب- تدوین اساسنامه پیشنهادی شرکت تعاونی

ج- افتتاح حساب به نام «تعاونی در شرف تأسیس» در بانک توسعه تعاون و یا حسابی که توسط بانک توسعه تعاون در یکی از بانکها تعیین می‌گردد.

د- دعوت از افراد واجد شرایط عضویت ضمن اعلام خلاصه‌ای از کلیات طرح و اساسنامه پیشنهادی، شرایط عضویت و مهلت پذیرش تقاضای عضویت، شماره و مشخصات حساب افتتاح شده و مبلغ لازم التأدیه هر یک از اعضاء و ذکر نحوه صدور آگهی‌های بعدی تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی

هـ- بررسی شرایط داوطلبان و پذیرش واجدین شرایط عضویت در شرکت تعاونی و دریافت گواهی واریز وجه لازم التادیه سهام آنها و صدور برگ اجازه ورود به جلسه اولین مجمع عمومی عادی

و- ارزیابی آورده‌های غیر نقدی داوطلبان عضویت که متناسب و مورد نیاز طرح باشد، توسط کارشناس رسمی دادگستری و با انجام تشریفات قانونی لازم

ز- انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی با رعایت فاصله زمانی حداقل 20 روز و حداکثر 40 روز از تاریخ انتشار آگهی دعوت با تاریخ تشکیل مجمع عمومی عادی.

ح- ثبت نام نامزدهای تصدی سمتهای هیأت مدیره و بازرسی

ط- ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به منظور درخواست از اداره تعاون جهت معرفی ناظر در اولین جلسه مجمع عمومی عادی

ی- سایر اقدامات مربوط به برگزاری اولین مجمع عمومی عادی تا انتخاب هیات رئیسه مجمع (رئیس، منشی، و دو ناظر) از قبیل اخذ برگه ورود به جلسه مجمع از داوطلبان و تکمیل فهرست اسامی حاضرین همراه با امضای آنان که باید تحویل هیات رئیسه شود. ضمناً در شرکتهای تعاونی بزرگ، اعضای هیأت رئیسه مرکب از 7 نفر (رئیس ،نائب رئیس،‌ منشی و چهار ناظر) خواهد بود.

داوطلبان عضویت در هئیت مدیره یا بازرسی تعاونیها علاوه بر شرایط قانونی عضویت در تعاونی باید مدارک مورد نیاز را ( بر اساس دستورالعمل انجمن نظارت بر انتخاب تعاونیها) حداکثر یک هفته از تاریخ انتشار آگهی یا صدور دعوتنامه تشکیل اولین مجمع عمومی به منظور بررسی شرایط احراز به هیات مؤسس تحویل نمایند.

کارکنان دولت نمیتوانند تصدی هیئت مدیره و مدیر عاملی شرکتهای تعاونی را بپذیرند مگر در تعاونیهای خاص کارکنان ادارات و سازمانهای دولتی که در آن شاغل باشند، کارکنان بازنشسته مشمول این بند نمی‌شوند.

هیات مؤسس هنگام تشکیل اولین مجمع عمومی عادی، برگه ورود به جلسه را از داوطلبان عضویت اخذ نموده و اسامی حاضرین را با امضای آنان تکمیل و پس از انتخاب هیئت رئیسه مجمع برای اعمال کنترل در اختیار آنان قرار می‌دهد.

در صورت عدم امکان حضور هر یک از اعضاء، عضو می تواند یا نماینده تام الاختیار خود را کتباً برای حضور در مجمع به هیأت مؤسس معرفی نماید. در هر حال یک نفر نمی‌تواند همزمان وکالت یا نمایندگی بیش از یک عضو ( در تعاونیهای بزرگ دو عضو ) را عهده دار باشد.

هئیت مدیره شرکت تعاونی در اولین جلسه خود رئیس، نایب رئیس، منشی، مدیر عامل و صاحبان امضای مجاز را انتخاب و به یکی از اعضای هیئت مدیره یا مدیر عامل با حق توکیل به غیر وکالت می‌دهد تا تشریفات قانونی ثبت تعاونی را انجام دهد.

اعضای هئیت مدیره بازرس یا بازرسان و مدیر عامل قبل از ثبت شرکت تعاونی موظف به طی دوره‌های آموزشی مربوط خواهند بود.

هیأت مدیره باید جهت تکمیل پرونده، فهرست اسامی و مشخصات اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل، بازرس یا بازرسان و کلیه اعضاء تنظیم کند و به اداره تعاون تحویل دهد.

مدارک لازم ظرف مدت 5 روز از طریق اداره تعاون به اداره ثبت شرکتها ارسال می‌شود. اداره تعاون پس از انجام اقدامات اداره ثبت شرکتها و صدور آگهی تأسیس، نسبت به صدور پروانه تأسیس شرکت تعاونی اقدام خواهد نمود. در هر حال نظارت، حسابرسی و رسیدگی به شکایات و سایر اقدامات پس از تشکیل شرکت تعاونی بعهده اداره تعاون خواهد بود.

تهيه مدارك لازم در سه نسخه توسط هیئت مدیره :

* دعوتنامه تشكیل اولین مجمع عمومی عادی

* صورتجلسه تصمیمات گرفته شده در اولین مجمع عمومی عادی .

* صورتجلسه هیئت مدیره (جلسه ای كه این هیئت ، رئیس ، نائب رئیس ، منشی هیئت مدیره و مدیرعامل را انتخاب كرده است.

* نام افرادی كه برای انجام امور مالی شركت تعاونی دارای امضای مجاز هستند .

* اساسنامه شرکت تعاونی كه بوسیله مجمع عمومی عادی تصویب شده است .

* فهرست اسامی و اعضایی كه در اولین جلسه مجمع عمومی عادی شركت داشته اند .

* فهرست اسم و مشخصات اعضاء هیئت مدیره ، بازرسان و مدیرعامل شركت تعاونی .

* برگ رسید صندوق تعاون یا بانک كه نشان دهد سرمایه پیش بینی شده برای ثبت شركت تعاونی به حساب بانک یا صندوق واریز شده است .

* موافقت نامه وزارت تعاون ( اداره كل تعاون استان یا اداره تعاون شهرستان ) كه برای تشكیل تعاونی صادر شده است .

* وزارت تعاون پس از بررسی و تائید مدارک بالا اجازه ثبت شركت تعاونی را صادر می كند .

ارکان تصمیم گیرنده شرکت تعاونی

بالاترین مرجع تصمیم گیری و نظارت درامور شركتهای تعاونی مجامع عمومی هستند كه از اجتماع اعضای تعاونی یا نمایندگان تام الاختیار به صورت عادی و فوق العاده تشكیل شده و هر عضو بدون در نظر گرفتن میزان سهم تنها دارای یك رای می باشد.

الف - مجمع عمومی عادی

مجمع عمومی عادی حداقل سالی یك بار پس از پایان سال مالی جهت انجام وظایف قانونی خود با دعوت هیئت مدیره تشكیل گردیده و وظایفش به شرح زیر می باشد:

* انتخاب هیئت مدیره و بازرس یا بازرسان برای مدت ٢ سال

* رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره ترازنامه و حساب سود و زیان

* سایر گزارشهای مالی هیئت مدیره

* تعیین خط مشی و برنامه شرکت تعاونی و تصویب بودجه جاری و سرمایه گذاری و اعتبارات وامهای درخواستی و سایر عملیات مالی به پیشنهاد هیئت مدیره و .... .

ب - مجمع عمومی فوق العاده

مجمع عمومی فوق العاده بنا به تقاضای كتبی حداقل یك سوم اعضای تعاونی و یا اكثریت مطلق اعضا هیئت مدیره و یا بازرس و یا بازرسان با حضور حداقل دو سوم اعضا كل مجمع تشكیل می شود. در تعاونی های دارای بیش از پانصد نفر عضو در صورتی كه بار اول مجمع با دو سوم اعضا تشكیل نشود بار دوم با نصف به علاوه یك رسمیت خواهد داشت .

در صورت عدم تشكیل مجمع عمومی فوق العاده توسط هیئت مدیره ظرف مدت حداكثر یك ماه وزارت تعاون اقدام به این كار می نماید. وظایف مجمع عمومی فوق العاده تغییر در مواد اساسنامه شرکت تعاونی (درحدود قانون)، تصمیم گیری نسبت به عزل یا قبول استعفای هیئت مدیره و ادغام یا انحلال شرکت تعاونی خواهد بود.

ادغام شرکت تعاونی

مجامع عمومی فوق العاده می توانند ادغام شركتهای تعاونی را با یكدیگر تصویب نمایند. صورتجلسات مجامع عمومی فوق العاده تعاونی هایی كه با هم ادغام شده اند به همراه مدارك مربوطه حداكثر ظرف مدت دو هفته جهت ثبت به اداره ثبت شركتها تسلیم شده و خلاصه تصمیمات نیز به اطلاع كلیه اعضا و بستانكاران می رسد .

انحلال شرکت تعاونی

شركتهای تعاونی با رای مجمع عمومی فوق العاده یا وزارت تعاون در موارد زیر منحل می گردند:

*در صورت تصمیم مجمع عمومی فوق العاده كاهش تعداد اعضا از حد نصاب مقرر در صورتی كه حداكثر ظرف مدت ٣ ماه تعداد اعضا به نصاب مقرر نرسیده باشد.

*انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه مربوط. در صورتی كه در اساسنامه مدت تعیین شده باشد و مجمع عمومی مدت را تمدید نكرده باشد.

*توقف بیش از یك سال بدون عذر موجه

*عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط پس از ٣ بار اخطار كتبی در سال به وسلیه وزارت تعاون بر طبق آیین نامه مربوط و بالاخره در صورت ورشكستگی طبق قوانین مربوط.

در تابلوها و سربرگهای شرکتهای تعاونی ذکر عنوان «تعاونی» ضروری است.

دانستنیهای حقوقی اینجا کلیک کنید.

درباره شهرکهای صنعتی اینجا کلیک کنید.

سرگذشت کارآفرینان اینجا کلیک کنید.

نکات مهم درباره انبار اینجا کلیک کنید.

اخبار ارز ، دلار ، طلا و س که اینجا کلیک کنید.

اخبار اقتصادی ، صنعتی ، حوادث اینجا کلیک کنید.

اطلاعات عمومی دانستنیها آیا میدانید اینجا کلیک کنید.

برای ثبت آگهی رایگان و تبلیغات خرید و فروش املاک و مستغلات اینجا کلیک کنید.